TOPLUMSAL CİNSİYET HAKKINDA KONUŞALIM
Liz Highleyman

 Rastgele bir konuşmada iki kelime birbirinin yerine kullanılsa da, "sex" [cinsiyet] ve "gender" [toplumsal cinsiyet] kelimelerinin farklı anlamları vardır. "Cinsiyet" tipik olarak bir kimsenin genetik ve anatomik niteliklerinden --dişi [ing. female] veya er [ing. male]-- bahsetmek için kullanılır. "Toplumsal cinsiyet" hem kişinin toplumsal rolünden, hem de içsel tanımlamasından --kadın [ing. woman] veya erkek [ing. man]-- ve onların temsil edilmesinden --dişil [ing. feminine] veya eril [<ing. masculine]-- bahseder.

Geleneksel olarak, cinsiyet ve toplumsal cinsiyetin (ve cinsel davranış ile cinsel kimliğin) basit ve açık bir şekilde birlikte gittiği varsayılır. Kadınların dişi veya dişil (ve geleneksel olarak erkeklere ilgi duyduğu)  varsayılırken, erkeklerin er ve eril oldukları (ve geleneksel olarak kadınlara ilgi duyduğu) varsayılır. Ancak geleneksel varsayımlar gerçek dünyadaki gerçek insanların çoğunu tanımlamak için yetersizdir.

Her ne kadar "kadın" ve "erkek" geleneksel olarak günümüz Batı kültürü tarafından kabul edilmiş olan iki toplumsal cinsiyet olsa da, diğer toplumsal cinsiyet olasılıklarını da göz önüne almak ilginç olabilir. Pekçok lezbiyen ve bi-kadın, erkeksi [ing. butch] veya kadınsı [ing. femme] kadın olarak nitelendirilir. Sert bir erkeksinin ve yüce bir kadınsının birbirleriyle, çift cinsiyetli bir erkek ve çift cinsiyetli [ing. anrdogynous] bir kadından daha az ortak yönleri olabilir pekala; her ne kadar bu ilki "aynı" cinsiyetten ve sonrakiler ise sözde "karşıt" cinsiyetlere sahip olsalar da.

Biseksüellik hakkında konuştuğumuz zaman, toplumsal cinsiyet değil de genellikle biyolojik cinsiyet hakkında konuştuğumuz varsayılır. Her ne kadar ben onu "bi-toplumsal cinsiyetli" olarak da adlandırsam da, hem bir erkeksiye hem de kadınsıya ilgi duyan bir kadın homoseksüel olarak nitelendirilir. Bir kimse sadece kadınsı/dişil kişilere ilgi duyabilir, veya sadece erkeksi/eril kişilere ilgi duyabilir. Kadınsı/dişil ve erkeksi/eril görünüşü, nitelikleri ve uslubu hem kadınlarda hem de erkeklerde de bulunabilir; onların ilgi duymalarında asıl önemli faktörün cinsiyet değil de toplumsal cinsiyet olabilmesine rağmen, bu tip insanlar muhtamelen geleneksel şema içinde "biseksüel" olarak düşünüleceklerdir --bu tip bir kişi biseksüel olabilir, ancak yine de "tek toplumsal cinsiyetçi" [ing. monogenderal] olabilir.

Biseksüellik, (en azından) iki farklı cinsellik sınıflama şemasının bir parçası olarak görülebilir. Geleneksel heteroseksüel /homoseksüel/biseksüel sınıflandırma şeması sırasıyla "karşı" cinse, "aynı" cinse ve her iki cinse ilgi duymaya tekabül eder. Ancak kadınlara/ erkelere/ her ikisine de ilgi duyan insanları kadınseksüel/ erkekseksüel/ biseksüel [ing. gynosexual, androsexual, bisexual] olarak düşünmek de mantıklı olmaz mı?

Bazı toplumsal cinsiyet üstü kişiler, geçiş aşamasındayken kadınseksüellikten erkekseksüelliğe kayabilir, ve yine de homoseksüel veya heteroseksüel olmaya devam edebilirler (örneğin, erkeksi lezbiyen olarak tanımlanıp dişilden-erile-geçen erkek üstü birisi, artık bir gay erkek olarak tanımlanabilir). Veya, kadınseksüel veya erkekseksüel kalmaya devam edebilir, ve heteroseksüellikten homoseksüelliğe veya tam tersi yönde kayabilir (örneğin, önceden heteroksüel bir erkek olarak adlandırılan erilden-dişile-geçen cinsiyet üstü birisi, artık bir lezbiyen olarak adlandırılabilir). Cinsiyet üstü kişilerin eşleri de kimlikte bir kayış yaşamalıdır (erkekseksüelden kadınseksüele veya bunun tam tersi, veya homoseksüelden heteroseksüele veya bunun tam tersi) --biseksüel olmadıkları sürece.

Lezbiyen kültür içinde uzun bir erkeksi/kadınsı cinsellik geleneği olmakla beraber (ilginç bir şekilde, kendilerine benzer olanla birlikte olma eğiliminde olan gay erkekler arasında olmasa bile), dişil veya eril enerjiye karşı olan çekimin [ilginin] genel bir kavramsallaştırılmasından yoksunuz. Hem erkeksi kadınlara hem de maço erkeklere, veya hem kadınsı kadınlara ve kadınsı [ing. effeminate] erkeklere ilgi duyan kaç kişi vardır? Yakın zamanda San Francisco'da düzenlenen ilk kadınsı konferansındaki panel sunuşum için düşünürken, kendim için yeni bir kimlik buldum, "kadınsıseksüel" --"kadınsı toplumsal cinsiyetçi" muhtamelenn daha doğru olacak olsa da. Ben kadınsı/dişil kadınlara ve erkeklere ilgi duyuyorum. Benim için önemli olan kadınsılık kısmıdır --onların bedenlerinin dişil veya eril olması değil.

Tanıdığım pekçok kadın "çift cinsiyetçi toplumsal cinsiyet üstücü"dür [ing. androgynogenderal] --yani, onlar (ortalamadan daha fazla dişil olan) çift cinsiyetli erkeklere ve (ortalamadan daha fazla erkeksi olan) kadınlara ilgi duymaktadırlar. Onların biseksüel olduklarını --hem kadınlara hem de erkelere ilgi duyduklarını-- söylemek kesinlikle doğrudur, ancak gözüken o ki,  [bu] onların cinselliğinin özünü kavrayamamaktadır, çünkü onların ilgisinin temeli olan şey toplumsal cinsiyet kimliği ve [bu kimliğin] temsil edilmesidir --yoksa, bir kimsenin er veya dişi bedenlerine sahip olması değildir.

"Bi Topluluğu" içinde zaman zaman fazlasıyla ihtilaf oluşmasının nedenlerinden birisi, belki de toplumsal cinsiyete dayanan çok çeşitli daha ince cinsel yönelimlerin tek bir isim --"biseksüel"-- altında toplanmasıdır (hiç şüphesiz ki pekçok diğer etmen de vardır). Gelin cinsel yönelim sözlüğümüzü genişletelim --kadınsıseksüel, erkeksiseksüel, toplumsal cinsiyetler üstü kadınsı, erkekseksüel, kadınseksüel, çift cinsiyetçi toplumsal cinsiyet üstücü, tek toplumsal cinsiyetçi, bi-toplumsal cinsiyetçi--, böylece insanın cinsel olasılıklar evreninin tümünü adlandırabilelim.

Çeviri: Anarşist Bakış


Kaynak: "Let's Talk About Gender", Boston Bisexual Women's Network, Ağustos/Eylül 1997.
Anarşist Yazın Ana Sayfa --->
1