HAYALCİ BAUHAUS’UN OLUŞUMU ÜZERİNE NOTLAR
Asger JORN
1957
Bauhaus neydi?
Bauhaus şu sorunun yanıtıydı: Makine çağında yerlerini almaları
için sanatçıların nasıl bir "eğitim"e
ihtiyaçları var?
Bauhaus nasıl uygulamaya geçirildi?
Almanya'da, ilk önce Weimar'da ve ardından ise
Dessau'da bir "okul"da uygulamaya geçirildi.
Mimar Walter Gropius'un 1919'da kurduğu bu okul Naziler
tarafından 1933'te tahrip edildi.
Hayalci bir Bauhaus için Enternasyonalist Hareket nedir?
Makine çağında sanatçıların gerçek yerinin NEREDE
VE NASIL bulunacağı sorusunun yanıtıdır. Bu cevap, eski
Bauhaus'un gerçekleştirdiği eğitimin hatalı olduğunu
gösterir.
Hayalci bir Bauhaus için Enternasyonalist Hareket fikri nasıl uygulamaya geçirildi?
Hareket, bütünleşik bir devrimci kültür tavrı
geliştirebilecek birleşik bir örgütlenme oluşturmayı
amaçlayan bir eğilim olarak 1953'te
İsviçre'de kuruldu. 1954'deki Albissola buluşması
deneyimi, deneysel sanatçıların endüstriyel araçları
ele geçirip bunları faydacı olmayan kendi amaçlarına tabi
kılmak zorunda olduklarını gösterdi. 1955'de Alba'da
hayalci bir laboratuvar kuruldu. Albissola deneyiminin sonucu şuydu:
Dekorasyonun modern değerlerinin tamamen enflasyonist bir değer
yitirimine uğratılması (çocuklarca üretilen seramiklerle
karşılaştırın). 1956 Alba Kongresi diyalektik olarak
bütüncül şehirciliği tanımladı. 1957'de Hareket,
psikocoğrafi eylem düsturunu ilan etti.
Ne istiyoruz?
Bizler, çok önemli sonuçları herkesçe bilinen
bilimsel araştırmanın emrinde olan ekonomik ve pratik araçlarla
imkânları istiyoruz.
Sanatsal araştırma, bize göre saf bir tarihsel bilim olmayıp "alakalı" bilim anlamına gelen "beşeri bilim"le
özdeştir.
Bu amaçla kurulan ilk ve tek kurum, 29 Eylül 1955'te
özgür sanatsal araştırmalar yapılması amacıyla Alba'da
kurulan deneysel laboratuvardır. Bu laboratuvar eğitim vermeyi
amaçlayan bir kurum değildir; sanatsal denemeler için
yeni olanaklar sunmayı amaçlar sadece.
Eski Bauhaus'un liderleri olağanüstü yetenekli
büyük ustalardı, ancak kötü öğretmenlerdi.
Öğrencilerinin verdikleri eserler, ustalarının dindarca taklit
edilmesinden ibaretti. Ustaların gerçek etkisi dolaylıydı;
Ruskin'in Van de Velde, Van de Velde'nin Gropius
üzerinde örnek oluşturma etkisi vardı.
Bu katiyen bir eleştiri değildir, yalnızca bir gerçeğin
kabullenilmesidir. Bundan şu sonuçlar çıkarılabilir:
Sanatsal yeteneklerin doğrudan aktarılması mümkün değildir;
sanatsal uyarlama [
adaptasyon] bir dizi çelişik evreden
geçerek gerçekleşir: Şok – Merak – Taklit
– Reddetme – Deneyimleme – Sahiplenme.
Her bireyin tüm bu evrelerden geçmesi zorunlu değildir, ancak bu evrelerin hiçbirinden kaçınılamaz.
Pratiğe yönelik sonucumuz şudur: Eğitbilimsel [
pedagojik] eyleme yönelik tüm çabaları terk ediyor ve deneysel faaliyete yöneliyoruz.
Broşür olarak 1956 yılında İtalya'da yayımlandı.
Fransızca'dan İngilizce'ye çeviren: Ken Knabb
Çeviri: AnarşistBakış
Kaynak: "
Notes on the Formation of an Imaginist Bauhaus", 1957.
Anarşist
Yazın Ana Sayfa --->