Coiro galego / Etnografía / Xocas

Texto recollido da obra etnográfica de Xaquín Lorenzo

albardeiros, por Xaquín Lorenzo, Xocas

......Os albardeiros, o mesmo que os zapateiros, utilizan directamente a primeira materia que lles proporcionan os curtidores: o coiro.
......Teñen ademáis unha chea de ferramentas comúns, cousa lóxica visto que teñen que utilizar o mesmo material. Esí atopamos no taller do albardeiro as coitelas, troquesas, tesoiras, subelas, agullas, martelos, etc., idénticos ás que empregan os zapateiros; a iles compre engadir, coma excrusivo do oficio que tratamos, a agulla de albardeiro, a tanaza de madeiras e o dedal de manopla.

Albardeiros: tanazas de pau e dedal de manopla

......Os albardeiros non empregan somentel-o coiro prás súas obras, senón tamén a arpilleira, o ferro e a madeira, anque non sempre traballan iles as pezas destas sustancias, senón que llas dan feitas case sempre os carpinteiros e os ferreiros.
......A obra distes obreiros son as sillas e as albardas prás cabaleirías con tódolos seus aditamentos: cabezadas, estribos, alforxas, etc.
......As sillas fanse pouco, non somentes por seren pouco usadas senón tamén por viren de fora mellores e máis baratas. Fanse, en troques, moitas albardas dos diferentes tipos e tamaños que a xente precisa prás súas monturas.
......A armadura da albarda faise de tea de saco ou arpilleira nos tempos de hoxe, anque non hai moito faguíase con estopa tecida; énchese de palla ou serdas e pónselle uns paus polo medio, fueiros, pra lle dar consistencia, e que, ás veces, sán por detrás.
......Logo, cóbrese, totalmente ou en parte, con coiro, que se pode adornar con estrelas feitas con fío de lá roxo, azul ou verde, e tamén con trenzados de tiras de coiro ou con cravos, grandes e pequenos, de metal dourado.
......As albardas adoitan levar un pouco ergueita a parte dianteira, anque tamén pode ter esí a traseira tamén. Outras presentan unha parte oca na parte de abaixo e atrás; iste oco pódeo tamén levar levar no cume, correspondéndose co espiñazo do animal.
......Pra facilital-o atado da corda cando se quer cangar algo por riba, unhas albardas teñen argolas de ferro e outras deixan sobresaír as puntas dos fueiros.
......A retranca ou atafal é un conxunto de corres de coiro que, pasando pola traseira do animal, impide que a albarda se veña pra diante. Hai atafales máis ou menos luxosos e compricados, mais todos teñen a mesma estructura.
......A cincha é unha banda de coiro ou de lenzo forte que suxeta a albarda pasando darredor dela e do animal. O sistema de atado das cinchas é moi variado, podendo ser de argola, de febilla, de gancho, etc.; por outra parte, a cincha pode ir fixa por un cabo á albarda ou totalmente isolada dela.

cabezada

cincha e silla

estribo

albarda

alforxa

......Os adornos das monturas, pola súa calidade e polos motivos que empregan, semellan estaren fortemente infruidos polos productos semellantes doutras partes da Penínsua, cousa que nada tería de estrano se consideiramos dous elementos que, en épocas distintas, acudiran á Galiza e que, dun xeito ou doutro, coñecían as industrias do coiro: os mozárabes no meioevo e os arrieiros en tempos aínda preto de nós.
......Os albardeiros fan tamén alforxas de coiro ou de lenzo, sinxelas ou labradas e bordadas.
......Anque non seña obra somentes dos albardeiros, compre sinalar tamén o feitío de estribos; uns son totalmente de ferro e o albardeiro somentes lles pón as corres prós dependurar da albarda, mais outros, os chamados estribos portugueses, son rematados por istes artífices.
......Os primeiros son uns ferros en semicírculocunha travesa, tamén de ferro, pra pousal-o pé.
......Os portugueses teñen a forma dun zapato sen a parte do talón; o piso está formado por unha táboa á que se amarra a parte de coiro que o cobre; abrazando o conxunto leva un ferro cunha argola, de ferro tamén, por riba pró dependurar. Decóranse con cravos dourados.
......O oficio dos albardeiros perdéu moito dende que os nosos fidalgos deixaron os seus cabalos pra viaxar e preferiron os autos que hoxe percorren as nosas estradas levando dun sitio pra outro quer a xente, quer o gado.

......Hai poucos anos que os albardeiros tamén se adicaban a facer fundas para coitelos e armas, así como carteiras grandes e mochilas de coiro

.subir..

Se tes máis información deste tema que deba estar aquí, colabora con nós

.Colabora con nós, serás benvido. Precisamos da túa experiencia.
[email protected]

Hosted by www.Geocities.ws