Coiro galego / Etnografía / Xocas

Texto recollido da obra etnográfica de Xaquín Lorenzo

xocas | coireiros | albardeiros | zapateiros | os mallos | mulidas

peneireiros, por Xaquín Lorenzo, Xocas

Excruímos os peneireiros de antre os carpinteiros poque, anque tamén empregan madeira, non a preparan iles e usan, a máis, outras materias que non teñen relación algunha coas artes da carpintería.
A obra dos peneireiros é pouco variada poilos seus produtos son case idénticos uns ós outros.
A ferramenta é pouca: martelo, tanazas, tesoiras, subelas e ferros de fural-os coiros.
Fanse do mesmo xeito as peneiras, os cribos, os zarandos, etc. Coménzase por faguel-o aro, cortando a madeira do tamaño axeitado e cravando os estremos despóis de a pór en forma circular. Por baixo ponse o coiro, o aramio ou a tea, asegún a caste de útil que se queira faguer.
O coiro pode ser de castrón, carneiro, becerro ou can; os buratos, máis ou menos grandes, asegún se queira, fanse cos ferros, que actúan coma sacabocados.
Como a técnica é a mesma, tamén os peneireiros fan pandeiretas e pandeiros redondos, as primeiras con ferriñas de lata e os segundos sen elas. Nalgunhas comarcastamén fan o pandeiro propiamente dito, cadrado, con dúas cordas tirantesa carón do coiro, polo interior, e que se toca apoiándoo sobor do peito. Tamén hai pandeiros diste tipo con dous coiros, un en cada cara.
Pra rematar, engadiremos á lista das obras dos peneireiros, os tambores, as caixas e os bombos.
A terra propia dos peneireiros é Esgos, na provincia de Ourense.

Ferros de fural-os coiros os peneireiros

Segundo o Diccionario de Diccionarios do ILGA, peneireiro:

Persona que hace o vende tamices, cribas, cedazos o PENEIRAS. Persona que peneira y cierne.

La reina doña Urraca, cuando estuvo en Betanzos, camino de Compostela, es tradición que paró en casa de un menestral de los que allí hacían zarandas o cedazos. Y queriendo pagar a quien la tuvo alojada, de incógnito, muy de agradecer en aquellos agitados y turbulentos tiempos, liberó de tributos a cuantos en la ciudad brigantina hacían tales cribas, llamadas en gallego PIÑEIRAS o PENEIRAS. De aquí, nacieron los adagios: corre libre coma o piñeireiro; está feito un peneireiro.


Se tes máis información deste tema que deba estar aquí, colabora con nós

.Colabora con nós, serás benvido. Precisamos da túa experiencia.
[email protected]

Hosted by www.Geocities.ws

1