Ενας οδηγός του Χάους σε αρχάριους - Οι χαοτικοί αστεροειδείς

• Επιστροφή στην Εισαγωγή

Ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία, απλώνεται μια ζώνη που είναι γεμάτη από χιλιάδες συντρίμμια βράχων , με μέγεθος από μερικά μέτρα μέχρι μερικές δεκάδες χιλιόμετρα. Αυτοί είναι οι αστεροειδείς.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Jack Widsom του MIT έστρεψε την προσοχή του στους μηχανισμούς που καθορίζουν τις θέσεις των αστεροειδών . Οι αστεροειδείς δεν είναι ομαλά διεσπαρμένοι ανάμεσα στον Άρη και στο Δία.
Αντίθετα υπάρχουν διάκενα στην κατανομή τους. Μερικά απ' αυτά τα χάσματα ονομάζονται διάκενα Κέρκγουντ. Ενα αντικείμενο που κινείται σε μια τέτοια περιοχή, υποβάλλεται σε επανειλημμένες βαρυτικές παρέλξεις εξαιτίας του γίγαντα Δία και παρεκκλίνει γρήγορα αφήνοντας ένα διάκενο Κέρκγουντ.
Ο Wisdom ανακάλυψε ότι οι παρέλξεις του Δία δημιουργούν μια χαοτική ζώνη στο διάκενο. Τα σωματίδια που περιπλανώνται μέσα στο διάκενο καταφθάνουν με πολλές διαφορετικές αρχικές καταστάσεις. Εξαιτίας της χαοτικής ζώνης, τα σωματίδια καταλήγουν να κινούνται με ριζικά διαφορετικό τρόπο. 'Εται πολλά απ' αυτά εκσφενδονίζονται προς την κατεύθυνση της Γης ή του Άρη.
Ο Wisdom ανακάλυψε ότι ένας στους πέντε αστεροειδείς που παρεκκλίνουν -δημιουργώντας ένα διάκενο Κέρκγουντ- μπορεί να φτάσει μέχρι την τροχιά της Γης. Το πρόβλημα του αν υπάρχουν αστεροειδείς που ξεφεύγουν από την τροχιά τους και διασχίζουν την τροχιά της Γης, είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα ακαδημαίκό ερώτημα: η σύγκρουση ακόμα κι ενός μικρού αστεροειδoύς με τη Γη μπορεί να επιφέρει ασύλληπτες καταστροφές.

Οι περισσότεροι αστεροειδείς βρίσκονται σε τροχιές ανάμεσα στον Αρη και Δία, και ο θεωρητικός υπολογισμός των τροχιών τους με τη βοήθεια των computers δείχνει πως οι τροχιές αυτών των αντικειμένων είναι εμφανώς χαοτικές, τόσο ώστε για μερικούς να είναι αδύνατη η μελέτη των τροχιών τους, άρα και η πρόβλεψη από που θα περάσουν, για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 100 χρόνων. 

Το 1909 ένα ουράνιο σώμα διαμέτρου 50m έπεσε κοντά στον ποταμό Τογκούσκα της Σιβηρίας, προκαλώντας τεράστιες καταστροφές στα δάση της περιοχής. Στις 22 Μαρτίου 1989, ο αστεροειδής 1989FC πέρασε σε απόσταση "μόνο" 680.000 χλμ. από τη Γη, δηλαδή "ξυστά", αν λάβουμε υπ' όψη μας τις τεράστιες αποστάσεις μεταξύ των πλανητών. Σε πτώση ενός αστεροειδούς οφείλεται και η δημιουργία ενός κρατήρα πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια, στο Κεμπέκ του Καναδά, που σήμερα αποτελεί τη λίμνη Manicouagan.

Αλλά οι περισσότερες και μεγαλύτερες καταστροφές ήρθαν στην σφοδρότερη σύγκρουση που έγινε ποτέ. Πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια ένας αστεροειδής με διάμετρο περίπου 10 km, έπεσε στις ακτές του Μεξικού, και η καταστροφή που προκάλεσε ήταν παγκόσμια. Μάλιστα πιστεύεται πως την εποχή αυτή εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι, που κυριαρχούσαν πάνω στον πλανήτη μας για εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.

Στο διάκενο Κέρκγουντ που βρίσκεται σε απόσταση 2,5 αστρονομικών μονάδων από τον 'Ηλιο, υπάρχουν δυο αστεροειδείς -η Αλίντα κι ο Κουετζαλκοάτλ- που βρίσκονται σε συντονισμό με το Δία. Ο αστεροειδής 1989AC που το 2004 θα περάσει σε απόσταση ενάμισι εκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη Γη βρίσκεται κι αυτός μάλλον σε συντονισμό με το Δία.
Το Σεπτέμβριο του 2000, δύο καναδοί επιστήμονες ανακάλυψαν ένα αστεροειδή που του έδωσαν το κωδικό όνομα 2000 SG344, και ο οποίος πλησιάζει τον πλανήτη μας κάθε 30 χρόνια περίπου. Μετά από τις πρώτες προβλέψεις, πως ο αστεροειδής αυτός θα μας πλησίαζε το 2030, νεώτερες και πιό ακριβείς προβλέψεις λένε πως θα επισκεφθεί την γειτονιά μας, το 2071.

Τα τελευταία 10 χρόνια, οι προσπάθειες συγκλίνουν στο να ανακαλύψουμε πρώτον ποιοί μεγάλοι αστεροειδείς έχουν πιθανότητα να περάσουν κοντά στη Γη και δεύτερον πως μπορούμε να αποτρέψουμε  μια ενδεχόμενη σύγκρουση. Ανακαλύφθησαν περίπου 250 αστεροειδείς, αλλά ευτυχώς κανένας δεν περνάει τόσο κοντά που να μας κάνει να τρομοκρατηθούμε. Αλλά κανείς δεν ξέρει λόγω της χαοτικής τροχιάς των αστεροειδών αν στο μέλλον δεν εμφανιστεί κάποιος που θα απειλήσει τη ζωή πάνω στη Γη.