EROS ILE PSYKHE

�ok eskiden, bir kralla �� kizi vardi. Kizlarin hepsi g�zeldi g�zeldi ya, en k���kleri Pyskhe'nin esi yery�z�nde yoktu. Bazilari tanri�alarin, hatta Aphrodite'nin bile onun yaninda s�n�k kaldigini s�ylerlerdi. Pyskhe'nin adi �l�ml�lerde oldugu kadar, �l�ms�zler arasinda da yayilmisti. D�nyanin her tarafindan onu g�rmek ona sunular sunmak i�in insanlar gidiyordu kralin sarayina. Bu en �ok  Aphrodite'yi kizdiriyordu. Tapinaklari boialmis, kentleri issizlamis, bir zamanlar ateslerin yandigi yerleri ise k�ller kaplamisti. Halk, y�z �evirmisti tanri�adan.

Aphrodite, Psykhe'yi cezalandirmak i�in bir yol d�s�nd�; oglu Eros'u �agirdi yanina."G�c�n� kullan, " dedi "�nl� oklarindan birini Psykhe'nin y�regine sapla. D�nyanin en igren�, en �irkin yaratigina tutulsun

bunlari s�ylerken birseyi unutmustu Ask tanri�asi; Oglununda Psykheye tutulabilecegini. Eros, g�zel kizin y�z�ne bakar bakmaz, ancak kendi oklarinin yaratabilecegi bir atesin y�regini sardigini duydu. Bir sey demedi annesine, sevgisini anlatmadi; Aphrodite dileginin yerine getirildigini sanarak, rahatladi.

Bir s�re ge�ti; Pyskhe kimseye tutulmuyordu. Degil igren� bir yaratik, �irkince bir insanogluna bile g�nl�n� kaptirmiyordu. Ablalarinin ikisi de evlendi. Psykhe'yi kimseler istemedi; herkes onun g�zelliginin essiz oldugunu s�yl�yor, ama  evlenmeye gelince bir baskasiyla evleniyordu. Psykhe'nin annesiyle babasi,  sonunda Apollon'un tapinagina gidip bakicidan bilgi aldilar. Korkun� seyler s�yledi Apollon; Eros, gidip derdini tanriya anlatmisti. Psykhe'ye kara elbiseler giydirilmesini kayalikli bir tepeye tek basina birakilmasini, kanatli, �irkin bir yilanin gelerek onu kendisine kari olarak alacagini bildirdi.

B�t�n saray yaslara b�r�nd�, ama tanrilarin s�z�nden �ikilir miydi hi�? Kara elbiseler giydirdiler Psykhe'ye, onu tepeye g�t�rd�ler. G�zel kiz, cesaretini yitirmemisti. "Daha �nce aglasaydiniz", dedi."Bu kadar g�zel olmama aglasaydiniz, Biliyordum, �l�ms�zler g�zelligimi nasil olsa �ekemeyecekti. Hadi, gidin artik; sonumun geldigine seviniyorum" Annesiyle babasi �z�nt�yle saraya d�nd�ler, g�nlerini aglayip sizlanmakla ge�irdiler.

Karanlik tepede otururken tatli bir r�zgar basladi. Zephyros'du bu. Aglayan, titreyen Pskyhe'yi havaya kaldirdi. Ince soluguyla uzaklara, �i�eklerin, �imenlerin kapladigi bir �ayira tasidi onu.O kadar sessiz, o kadar sevimli, rahat bir yerdi ki �ayir, Pskyhe'yi uyku bastirdi.

uyandigi zaman bir sarayin yaninda buldu kendini. Altin s�tunlarla, g�m�s duvarlarla yapilmis bir saraydi; Psykhe, tam esikten girerken bir ses duydu;"Korkma, gir, burasi senin sarayindir" I�eri girdi Psykhe, yikandi, temizlendi; �esit �esit yemegin, �i�egin s�sledigi masaya oturdu. "Biz, senin usaklariniz, "dedi ses, "ne istersen yapacagiz"

Yemek yerken, aksama kocasinin da kendisiyle birlikte olacagini biliyordu Psykhe. �yle oldu. Yatagina �ekilince birinin gelip yanina uzundigini, kulagina tatli  tatli fisildadigini duydu. Kocasini g�rmedi, ama korkun�, �irkin bir canavar olmadigi besbelliydi onun.

G�nler b�yle ge�iyordu. G�nd�zleri tek basina oturan, kocasini hi� g�rmeden yasayan Psykhe, mutluluk i�indeydi. Bir gece kocasi, "Kardeslerin, senin birakildigin tepeye tirmaniyorlar," dedi. "Onlari g�rmemelisin. Onlarla konusmamalisin. Yoksa basimiza b�y�k bir k�t�l�k gelir. Ayrilmak zorunda kalabiliriz"Psykhe, kardeslerini g�rmeyecegine dair s�z verdi kocasina. Ama ertesi g�n�n� de aglayarak ge�irdi.

Aksam oldu, kocasi yine geldi. Karisinin �zg�n oldugunu anlamisti. "Peki" dedi "kardeslerini buraya g�nderecegim, ama onlarin dediklerini yapma"

Ertesi sabah Zephyros, Psykhe'in kardeslerini saraya getirdi.�� kardes, sevin� i�inde kucaklasip mutluluk yaslari d�kt�ler. Ablalarina b�y�k bir s�len verdi Pskyhe, essiz ezgiler dinletti. Onun zenginligini g�ren iki kardesin y�reklerine bir ates, bir kiskan�lik kapladi. Kocasinin kim oldugunu sordular ona. "Yakisikli bir delikanli" dedi. Psykhe . "Simdi avda", sonra, ablalarinin avu�larini, altinla degerli tasla doldurarak Zephyros'u �agirdi, onlari yine tepeye g�t�rmesini s�yledi.

O gece kocasina yine yalvardi Psykhe; kardeslerini g�rmek istedigini s�yledi "Onlarin s�yleyecegi seyi yapmamaya s�z verirsen g�r�rs�n", dedi kocasi. Psykhe, s�z verdi.

B�ylece, �� kardes zaman zaman bulustular. K�t� y�rekli ablalar, Psykhe'ye kocasinin kanatli bir yilan oldugunu, bir g�n kendisini yiyecegini s�ylediler. Bir kusku kapladi, Psykhe'nin i�ini, kocasi �irkin birine benzemiyordu, benzemiyordu ya, neden karisinin kendisini g�rmesine izin vermiyordu? G�nd�zleri neden  ka�iyordu kendinden? Bu isin i�inde bir sey vardi mutlaka. Karar verdi; Kocasinin g�recekti.

Ablalari, ona akil verdiler."Geceleyin yataginin yanina bir bi�ak saklarsin," dediler"�nce lambayi yakarsin, sonrada isiktan yararlanarak bi�agi kocanin y�regine saplarsin. Sakin �ekineyim deme. Biz , buralarada olacagiz. Birlikte ka�ariz."

aksama kadar Psykhe d�s�nd� durdu. Sonunda, �ld�rmeden �nce kocasinin y�z�n� g�rmeye karar verdi.

"Ask tanrisi!" diye d�s�nd� Psykhe. "Demek benim kocam Ask tanrisi Eros'un ta kendisiymis! Na yaptim ben? Ama her yeri dolasir kocami ararim. �mr�m�n sonuna kadar ararim onu. Bulur, konusurum. Belki beni bagislar.."

Psykhe de , kocasinin arkasindan disariya firladi. Bir ses geldi kulagina "G�venin olmadigi yerde, Ask yasayamaz!"

Geceleyin kocasi uyuyunca usulca kalkti. Sakladigi lambayi yakarak yatagin �st�ne tuttu. Karsisinda, yery�z�n�n en yakisikli delikanlisi duruyordu; b�ylesi, belki g�klerde, �l�ms�zler arasinda bile bulunamazdi. Eli titredi Pskyhe'nin; kocasini �ld�remeyecekti. O anda lambadan si�rayan bir damla yag, delikanlinin omuzuna d�st�. Delikanli, hemen firladi yataktan; tek kelime bile s�ylemedene ka�ip gitti.

B�yle d�s�nerek d�nyayi dolasmaya basladi. Kocasini nerede bulabilecegini bilmiyordu; umutsuzluk i�inde her yeri ariyor, herkese Eros'un nerede oldugunu soruyordu. Sonunda, tanrilara yakarmaya, onlardan yardim dilemeye karar verdi; ama tanrilarin hi�biri, Aphrodite'nin �fkesini �st�ne �ekmeye yanasmiyor, Pskyhe'ye yardim  etmiyordu. Psykhe de bati baska �are yok, Aphroditeyi bulmaya karar verdi. Zaten Ask tanrisi da, b�y�k bir �fkeye kapilmis, onu ariyordu.

Psykhe, Aphrodite'nin yanina �ik?ica, Ask tanrisi alayla g�ld�. "Yeni bir koca mi ariyorsun kendine?" diye sordu. "Eski kocan, yanik yarasindan neredeyse �lecekti.simdi agir hasta, yatiyor"

"Sizin yaninizda �alismak, sevginizi kazanmak istiyorum," dedi Psykhe, kimbilir belki bir g�n kocasina kavusurdu

"Sana verecegim s?leri yapacaksin �yleyse," dedi Aphrodite; onun �n�ne koca bir yigin bugday, arpa gibi �esitli tahil koydu."Bunlari aksama kadar ayiracaksin; her �esidi bir k�seye yigacaksin"

Psykhe, umutsuzluk i�inde kalakaldi. Aksam kadar nasil bitirebilirdi bu isi? Aglamaya basladi. Birden, ayaklarinin dibinden gelen bir ses duydu. Bir karincanin sesiydi bu; �z�lmemesini, arkadaslarini �agirip Aphrodite'nin buyurdu?u isi yapacagni s�yl�yordu. Kisa bir s�re sonra, binlerce karinca geldi, aksama kalmadan isi bitirdi.

Aphrodite �ok sasirdi. Psykhe'ye kuru bir ekmek par�asi verdi, yerde yatip uyumasinin s�yledi. "B�ylece belki g�zelligi de kaybolur," diye d�?�n�yordu.

Ertesi sabah yanina, �agirdi Psykhe'yi " su g�rd�g�n irmagin kiyisina gidersin," dedi. "Her g�n, altin postlu koyunlar ge�er oradan. Altin t�ylerinden biraz koparir, aksama bana getirirsin."

Irmak kiyisina varinca aglamaya  basladi Psykhe; koyunlarin, yanlarina yaklasilamayacak kadar tehlikeli olduklarini biliyordu. "�z�lme, g�zel kiz" diye bir ses duydu. Kiyidaki sazlardan biriydi konusan. "Sen az ileri git, rahat rahat otur. Biz sana altin t�y toplariz."

Altin postlu koyunlar, irmak kiyisindan ge�erken, keskin saz uzanip altin t�yler kopardilar. Aksam olunca da Psykhe, Aphrodite'ye sundu t�yleri.

Sabahleyin, Aphrodite yine �agirdi Pyskhe'yi. "Karsida g�rd�g�n �aglayan, kara irmak Styks'in kaynagidir. Oraya gidip bir tas su getireceksin bana."

�aglayanin yanina yaklasilmiyordu. Sivri kayalari assa assa bir kartal asabilirdi ancak. Zaten, Psykhe'nin yardimina kosan da bir kartal oldu. Tasi gagasina sikistirip kara suyla doldurdu.

Aphrodite'nin buyurdu?u islerin sonu gelmiyordu. Yeraltina, Presephone'ni yanina gidip bir kutu g�zellik getirmesini s�yledi Psykhe'ye, Psykhe, kendisini Aphrodite'nin g�nderdigini s�ylecekti Persephone'ye. Persephone de, kendi g�zelliginin birazini kutuya koyup Ask tanri�asina g�nderecekti. Yolda bir kuleye rastladi. Psykhe. Kule de ne yapilmasi gerektigini bir bir anlatti.

Persephone, g�zelliginin birazini kutuya koyup Psykhe'ye verdi. Aphrodite'nin yanina d�nerken bir tutku sardi Psykhe'nin i�ini. Kutuyu a�ip g�zellign birazini kendine almak istedi. Bu ama�la, kutuyu a�ti. Ama bombostu kutunun i�i; Psykhe'nin ansizin uykusu geldi.

Bu arada Eros, annesinin kendini kapattigi odanin penceresinden ka�mis, karisini aramaya koyulmustu. Psykhe'yi uyur bulunca �yle sevindi ki Hemen, uykuyu yine kutuya koydu. Karisini kucaklayarak dogru Zeus'un yanina �ikti. psykhe'yle evlenmek istedigini s�yledi.

"Bana ne oyunlar oynadin, Eros," dedi Zeus."Senin y�z�nden az mi g�l�n� oldum. Ama seni Psykhe'yle evlendirecegim. Degil Aphrodite, b�t�n �l�ms�zler birlesseler engel olamaycaklar buna."

Sonra tanrilari taplayarak Eros ile Psykhe'nin evlendiklerini bildirdi. Psykhe'ye de ambrosia yedirerek onu �l�ms�z kildi. Gelini �l�ms�z olunca, pek bir sey diyemedi Aphrodite. Zaten b�ylece, Psykhe, yery�z�nden �ekilecek, insanlar tarafindan bilinip aranmayacakti. Bu ser�ven de mutlu bir sonu�la bitti. Ask  ve Ruh(Psykhe'nin adi bu anlama gelir) birbirini bulmustu; bu birlik de hi� bozulamayacakti.