การเก็บรักษาก๊าซคาร์บอนในสวนยาง

Carbon Sequestration in Rubber Plantation

 

อารักษ์ จันทุมา        ธีรชาต วิชิตชลชัย       พิศมัย จันทุมา

สุจินต์ แม้นเหมือน      วันเพ็ญ พฤกษ์วิวัฒน์     พนัส แพชนะ

สว่างรัตน์ สมนาค     พิบูลย์ เพ็ชรยิ่ง          สิริวัตร เต็มสงสัย

 

ศูนย์วิจัยยางฉะเชิงเทรา กลุ่มวิจัย สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 6

---------------------------------------------------------------------------------

บทคัดย่อ

 

เพื่อศึกษาข้อมูล การเก็บรักษาก๊าซคาร์บอนนำไปใช้ในการประเมินมูลค่าทางสิ่งแวดล้อมของสวนยางพารา
ที่ช่วยลดภาวะก๊าซเรือนกระจก ใช้เป็นข้อมูลต่อรองทางการค้าโลก ในฐานะที่ประเทศไทยเป็นประเทศ
ผู้ส่งออกยางพาราอันดับหนึ่งของโลกควรมีค่าอ้างอิงการเก็บรักษาก๊าซคาร์บอนในสวนยางตามข้อตกลงพิธีสารเกียวโต (Article 3.3 Kyoto Protocol) ในการเก็บภาษีคาร์บอนหรือภาษีพลังงาน การวิจัยหาปริมาณสารคาร์บอนใช้วิธีการหามวลชีวภาพของต้นยางพาราที่อายุต่าง ๆ ในแต่ละพื้นที่ ทดลองกับยางพันธุ์ RRIM 600 เนื่องจากเป็นพันธุ์ยางที่นิยมปลูกมากกว่าร้อยละ 70 ของพื้นที่ปลูกในประเทศ จากการวัดมวลชีวภาพทุกส่วนของต้นยางที่โค่นอายุ ตั้งแต่ 2 – 25 ปี จำนวน 95 ต้น จากสวนยางในภาคใต้ ภาคตะวันออก ตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคเหนือ พบว่า ความสัมพันธ์ของมวลชีวภาพ (Y) กับขนาดเส้นรอบยาง (X) มีความสัมพันธ์ในทางบวก คือ Y = 0.0082X 2.5623 ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ 96% มวลชีวภาพของต้นยางเพิ่มขึ้นที่ขนาดเส้นรอบต้น 20 – 100 เซนติเมตร แต่เมื่อขนาดเส้นรอบต้นโตมากกว่า 100 เซนติเมตร มวลชีวภาพมีการเพิ่มในอัตราส่วนลดลง ดังนั้นควรพิจารณาอายุที่เหมาะสมที่ควรจะตัดฟันโค่นล้มต้นยางแล้วปลูกทดแทนใหม่ เพื่อให้พื้นที่ปลูกสร้างสวนยางนั้นได้เก็บเกี่ยวสารคาร์บอนในรอบใหม่ต่อไป ต้นยาง อายุ 2.5 – 25 ปี มีความสูงจากพื้นดินถึงปลายยอด 6.5 – 26.7 เมตร น้ำหนักลำต้นและกิ่ง 71.1 – 87.7 % ของน้ำหนักทั้งต้น ( ทั้งส่วนบนดินและใต้ดิน ) มีน้ำหนักใบที่อายุ 15-20 ปี ประมาณ 2.0-2.3 % ของน้ำหนักทั้งต้นหรือมีดัชนีพื้นที่ใบ ( สัดส่วนพื้นที่ใบ / พื้นที่ดิน / ต้น ) 7.5-7.8 ดัชนีพื้นที่ใบจะเริ่มต้นจาก 0.5 ที่อายุ 2.5 ปี จนสูงสุดที่ 7.8 อายุ 20 ปี น้ำหนักของรากและรอยต่อระหว่างต้นกับราก มีค่า 10.3-20.8% หรือเฉลี่ย 15%

ของน้ำหนักทั้งหมด ที่อายุ 2.5 ปี น้ำหนักมวลชีภาพแห้งของทั้งต้น 9.0 กก / ต้น และสูงสุดที่ อายุ 25 ปี 822.4 กก ./ ต้น มวลชีวภาพของต้นยางขึ้นกับขนาดของเส้นรอบต้นมากกว่าอายุของต้นยาง นอกจากนั้นยังขึ้นกับสภาพพื้นที่ปลูกยาง จำนวนต้นที่ปลูก / ไร่ ความสำเร็จของการปลูกยาง ยางอายุ 9 ปี มีเส้นรอบต้นเฉลี่ย 54.6 ซม . ต้นยางปลูกสำเร็จใช้งานได้ 84 % ให้มวลชีวภาพได้ 19 เมตริกตัน / ไร่ ยางอายุ 12 ปี มีเส้นรอบต้นเฉลี่ยใกล้เคียงกัน 59.0 ซม . แต่มีจำนวนต้นปลูกรอดตาย 64 – 78 ต้น / ไร่ ให้มวลชีวภาพได้ 20-24 เมตริกตัน / ไร่ แสดงผลชัดเจนในสวนยางอายุ 15 – 22 ปี ให้มวลชีวภาพได้ใกล้เคียงกันคือ 30 – 37 เมตริกตัน / ไร่ เพราะขึ้นอยู่กับขนาดเส้นรอบต้นคือ 65.7- 71.4 ซม . และจำนวนต้นปลูกรอดตาย 62-86 ต้น / ไร่ ต้นยางอายุ 25 ปี ได้มวลชีวภาพ 49 เมตริกตัน / ไร่

ปริมาณไม้ยางพาราที่สามารถนำออกจากพื้นที่เพาะปลูก ( พื้นที่เก็บเกี่ยวสารคาร์บอน ) ไปใช้ทำอุปกรณ์เครื่องเรือนต่างๆ มีผลทำให้เก็บรักษาสารคาร์บอนไว้เป็นเวลานาน ไม้ยางที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางท่อนซุงมากกว่า 6 นิ้วขึ้นไปเป็นส่วนที่มีประโยชน์ที่สุดในการนำไปใช้เป็นส่วนประกอบเครื่องเรือนเฟอร์นิเจอร์ในบ้านเรือนและสำนักงาน พื้นปลูกยางภาคใต้มีสัดส่วนของไม้ที่ใช้ประโยชน์ 68-81 เปอร์เซ็นต์ มากกว่าภาคตะวันออก มีสัดส่วนของไม้ที่ใช้ประโยชน์ประมาณ 58-75 เปอร์เซ็นต์

ปริมาณสารคาร์บอนจากชิ้นส่วนเนื้อเยื่อส่วนต่างๆ ของต้นไม้ มีสารคาร์บอน ประมาณ 45 % และการทิ้งเศษซากใบ กิ่ง ก้าน ผล เมล็ด ที่ร่วงหล่นของต้นยางในแต่ละปีมีปริมาณแตกต่างกันตามอายุของยาง ต้นยางอายุ 11-12 ปี , 15-17 ปี และ 20-21 ปี ทิ้งเศษซาก 1.295, 0.534 และ 0.336 เมตริกตัน / ไร่ ตามลำดับ ปริมาณสารคาร์บอนที่คำนวณได้ในสวน สามารถเก็บเกี่ยวสารคาร์บอนได้ 8.32, 11.46, 15.44 และ 22.39 เมตริกตัน / ไร่ ที่อายุ 9, 12, 18 และ 25 ปี ตามลำดับ และดินระดับบน มีปริมาณสารคาร์บอน 7.84 เมตริกตัน / ไร่ ดังนั้นในวงจรชีวิตของการปลูกสร้างสวนยาง อายุ 25 ปี สามารถการเก็บรักษาสารคาร์บอน ประมาณ 42.65 เมตริกตัน / ไร่

------------------------------------------------
รหัสโครงการ 03 01 47 01 เป็นกิจกรรมย่อยในโครงการวิจัยและพัฒนาระบบกรีดสรีระที่เหมาะสมกับการเพิ่มผลผลิตสวนยาง
Download เรื่องเต็ม...คลิ๊ก