PLENA
SIGNUNO

Manlokoj en Plena Signuno * Manformoj en Plena Signuno * Manmovoj en Plena Signuno

Enkonduko al Plena Signuno

Malkiel Baza Signuno, Plena Signuno estas bazita ne sur individuaj literoj sed sur finaĵoj, radikoj kaj foje radikopoj. En baza Signuno la vorto "lingva" ekzemple estas simple l-i-n-g-v-a dum en plena Signuno ĝi estas l@00/ kiu signifas la "l" mano tuŝas la mentonon tuj sub la lipoj (loko 00) kaj movas, por dekstrulo, iom dekstren (movo /). La l@00 signifas "lingvo-" dum la / signifas "-a". Ekzistas movo por ĉiuj finaĵoj de Esperanto (kvankam -u(j)n() estas specialaj). Estas 64 manlokoj (00 ĝis 63) kaj 53 manformoj (A ĝis Z kaj a ĝis z kaj &). Kelkaj lokoj kaj formoj estas uzataj pli ofte ol aliaj, kaj manformo & estas speciala kaj ne uzita en signoj. Plena Signuno havas kvar specojn de signoj, nome Lagestoj, Gogestoj, Egestoj, Literumadgestoj.

Iuj gestoj povas havi nul manformon, kaj estas tre tre malmultaj en Signuno - temas ĉefe pri la vorto "la".
La gogestoj havas unu manformon (ekzemple lingv = l@00), kaj estas la plej gravaj en plena Signuno - ili nomiĝas GOgestoj ĉar multaj estas etimologie de Gestuno.
La egestoj havas du manformojn ĉe la sama loko (ekzemple FenomeN = fn@51), kaj estas por la malpli uzataj vortoj - ili nomiĝas Egestoj ĉar la plej multaj estas etimologie rekte el Esperanto.
La literumadgestoj havas pli ol du manformoj ĉe loko 10, kaj estas por la raraj vortoj kaj por nomoj de urboj homoj ktp - ili simple estas literumado kiel baza Signuno de la radiko plus manmovo por la finaĵo kiel plena Signuno.

La vortaro

Vortaro

Radiko estas almenaŭ unu manformo ĉe unu manloko. Estas gogestoj, egestoj, kaj literumadgestoj. La ĉefversia vortaro kun gogestoj kaj egestoj de plena signuno (aŭ peza versio de la dosiero).

Gogestoj

Ofte bazitaj sur Gestuno aŭ internaj interligoj (ekzemple c-mano emas signifi grandecon), la gogestoj estas la plej uzitaj sajnoj de Signuno.

Gogesto ne malofte signifas pli ol unu Esperanta radiko, sed rimarku ke ofte ili estas lipe distingeblaj pro b/p/m v/f vokaloj, longeco, ks - uzo de lipoj dum signado do estas ofte grava. Lipmovo estas parto de signo.

Egestoj

Ekzistas facile uzebla algoritmo por la manformoj de egestoj (kiuj estas gestoj kun precize du manformoj), per kiu oni evitas pezan parkeradon de granda vortaro. Tio estas alfomegeco, kie la unua litero estas tuj sekvata en sama manloko de dua litero, kaj preskaŭ ĉiam la unua litero estas la litero (aŭ kv aŭ ks) de la komenco de la radiko, kaj la dua litero estas la litero (aŭ kv aŭ ks) de la fino de la radiko. (Kv kaj ks estas por iom pligrandigi la kapaciton de alfomegeco.)

Por iu Esperanta radiko, la egesto ĉiam uzas la saman manlokon kiel la samradika gogesto. Se mankas gogesto, la manloko de la egestoj provizore estas 10. Kontaktu nin por proponi novan taŭgan manlokon.

Oni elektas la alfomegecon de iu vorto laŭ:

Esceptokaze, la dua litero estas alia ol la fino de la radiko, ekzemple JuLi kaj JuNi (ne JulI kaj JunI).
Se estas internaciaj kodoj (ekzemple landokodoj de ISO, lingvokodoj de ISO, aŭ la mallongigoj de elementoj), ili estas uzendaj.
Por radiko kiu longas je nur unu litero, tiam la duan oni gestas per manformo P (eĉ se temas pri dumana alfabetado).
Se la dua litero identus al la unua litero, tiam la duan oni gestas per manformo Z (krom se temas pri dumana alfabetado kie oni simple ripetas la saman literon).
Manformo q anstataŭas kv, kaj manformo x anstataŭas ks (ekzemple, akv estas ne av@ sed aq@, kvar estas qr@, miks estas mx@)
La plej multaj radikoj simple havas egeston kiu estas la unua litero plus dua litero (ekzemple, feliĉ estas fC@)

Dum gogesto ne malofte signifas pli ol unu Esperanta radiko, la egestoj estas malpli ambigua (do egestoj povus esti pli klaraj ol gogestoj por blinduloj aŭ en aliaj situacioj.) Malkiel gogestoj (kiuj foje indikas radikgrupon, ekzemple mal-grand), ekzistas egestoj nur por nudaj Esperantaj radikoj (vidu ekzemple NPIV por la radikoj de Esperanto). Ĉiu Esperanta radiko distingeblas je aŭ sia gogesto aŭ sia egesto.

Literumadgestoj

Estas kelkmil gogestoj, iam espereble estos multmil egestoj, sed sendube restos multaj radikoj sen gestoj - por tiuj oni literumadgestas.

Aldone, malkiel gogestoj kaj egestoj, literumadgestoj kompreneble estas unikaj kaj senambigua - kiam tia precizeco gravas, oni literumadgestas.

Por literumadgesti, oni uzas la unu- aŭ du-manan alfabeton, sed ĉe la fina litero de la fina radiko en vorto, oni signas manmovon por la Esperanta finaĵo. Rimarkindas ke la movoj de la dumana alfabeto kaj la movoj de la unumana alfabeto (kiuj identas al la movoj uzataj de gogestoj kaj egestoj) estas similaj.

Notindaj vortoj

Franco -> franci-an-o (uzu neologisman radikon franci).
La franca -> franclingv-o (sen la; uzu neologisman radikon franclingv).
Psikologio -> psik-ologi-o, kaj tiel por ĉiuj -ologi kaj -olog.
Turismo kaj turisto estas distingeblaj nur per lipoj.
Por la oftega vorto la (kaj egale l') estas senmana sajno: oni, ekkomence de posta sajno, klare lipparolas la vorton "l(a)" per eĉ interdenta "l" (simile al angla "the"). Vidu suban bildon.
La vortoj "jes" kaj "ne" povas (sed ne ofte) esti senmanaj: "jes" (kapo tange infren supren plurfoje) kaj "ne" (kapo ruliĝe dekstren liven plurfoje).

La 64 manlokoj de Signuno

La pozicioj estas proksimumaj. La pojno emas resti iom senstreĉe rekta. La orientiĝo gravas aparte por tiuj kun nur unu uzebla brako.

bildo	manloka nomo egale L-numero, SB-kodo	loko, orientiĝo, kaj komentoj
	00, -m	Unumana. Fingroj estus supren. Alte sur la mentono, tuj sub la lipoj. Polmo vicflanken.
	01, +u	Simitrie dumana. Fingroj estus supren. Polmoj antaŭen.
	02, -f	Unumana. Fingroj estus flanken. Polmo malantaŭen do fronten.
	03, -d	Unumana. Fingroj estus iom malantaŭen. Polmo iom infren.
	04, +i	Simitrie dumana. Fingroj estus supren. Polmoj malantaŭen. Proksimaj al la okuloj aŭ tre alte sur la vangoj.
	05, -n	Unumana. Fingroj estus supren. Polmo vicflanken.
	06, -o	Unumana. Fingroj estus supren. Polmo vicflanken.
	07, +a	Simitrie dumana. Fingroj tuŝas unu la alian. Polmoj je orteco.
	08, -l	Unumana. Fingroj estus supren. Polmo malantaŭen.
	09, -v	Unumana. Polmo pli-malpli malantaŭen. Malalte super la vango aŭ tuŝante la vangon. Ekzemple, telefon'.
	10, -H	Unumana. Polmo nepre antaŭen. La ĉefmano (la dekstra se vi estas dekstramanulo) restas en spaco, kutime ~ 20 cm antaŭ la ĉefŝultro (la dekstra se vi estas dekstramanulo), kun polmo orientiĝanta eksteren kaj fingroj supruntaj. Se ne estas kolizio kun 01 nek 60, tiam ajna oportuna pozicio estas en ordo kompreneble kondiĉe ke la polmo orientiĝanta eksteren kaj fingroj supruntaj.
	11, -b	Unumana. Polmo braken.
	12, -h	Unumana. Fingroj estus supren. Polmo malantaŭen. Atentu ke la loko estas unumane simila al manloko 63.
	13, -y	Fingroj de ĉefmano estus supren. Polmo de ĉefmano antaŭen.
	14, -u	Unumana. Fingroj estus antaŭen. Polmo infren.
	15, -r	Unumana. Fingroj estus antaŭen. Polmo vicflanken.
	16, -t	Unumana. Fingroj estus antaŭen. Polmo supren.
	17, -p	Unumana. Polmo pojnen.
	18, +l	Unumana. Fingroj estus supren. Polmo vicflanken.
	19, +j	Fingroj de ĉefmano estus infren. Polmo de ĉefmano malantaŭen.
	20, +q	Fingroj de manoj estus supren. Simitrie dumana.
	21, +y	Fingroj de ĉefmano estus supren. Polmo de ĉefmano pli-malpli malantaŭen.
	22, +n	Simitrie dumana. Fingroj de manoj estus infren. Polmoj malantaŭen.
	23, +t	Fingroj de ĉefmano estus supren. Polmo de ĉefmano malantaŭen.
	24, +w	Simitrie dumana. Fingroj de manoj estus antaŭen. Polmoj infren.
	25, +r	Simitrie dumana. Fingroj de manoj estus antaŭen. Polmoj enen je distanco.
	26, +m	Simitrie dumana. Fingroj de manoj estus antaŭen. Polmoj supren.
	27, +H	Fingroj de ĉefmano estus antaŭen. Polmo de ĉefmano infren.
	28, +J	Simitrie dumana. Fingroj de manoj estus supren. Polmoj enen je distanco.
	29, +s	Vicmane dumana. Fingroj de ĉefmano estus infren. Polmo de ĉefmano malantaŭen.
	30, +b	Vicmane dumana. Polmo de ĉefmano supren kaj malpolmo tuŝas polmo de b-vicmano. Fingroj flanken.
	31, +h	Vicmane dumana. Polmo de ĉefmano infren sur suprenorientiĝinta polmo de S-vicmano.
	32, +e	Simitrie dumana. Fingroj de la manoj direktiĝus unu la alian. Polmoj malantaŭen.
	33, +d	Simitrie dumana. Kvazaŭ verikala ikso.
	34, -i	Simitrie dumana. Fingroj de manoj estus antaŭen. Polmoj infren.
	35, +k	Simitrie dumana. Fingroj de manoj estus antaŭen. Polmoj enen je proksimeco sed sen kontakto.
	36, -x	Vicmane dumana. Polmo de ĉefmano supren kaj fingroj estus vicflanken. Tuŝas la dikflankon de L-vicmano.
	37, +g	Vicmane dumana. Polmo de ĉefmano pli-malpli malantaŭen kaj certe kubuten. Etflanko de ĉefmano tuŝas polmo de b-vicmano.
	38, -q	Simitrie dumana. Fingroj de manoj estus supren. Polmoj enen je proksimeco sed sen kontakto.
	39, +f	Simitrie dumana. Polmoj infren. Kvazaŭ horizontala ikso.
	40, -g	Unumana. Fingroj estus infren. Polmo kruren.
	41, -S	Unumana. Polmo iom infren iom flanken.
	42, -e	Unumana. Fingroj estus vicflanken. Polmo gorĝen.
	43, +S	Simitrie dumana. Fingroj de la manoj direktiĝus unu la alian. Polmoj ŝultren.
	44, -U	Unumana. Fingroj estus vicflanken. Polmoj infren.
	45, -s	Unumana. Fingroj estus vicflanken. Polmo malantaŭen.
	46, -z	Unumana. Fingroj estus vicflanken. Polmo supren.
	47, +v	Simitrie dumana. Polmoj je orteco. Ĉe la utero.
	48, -j	Unumana. Fingroj estus infren. Polmo vicflanken.
	49, +x	Simitrie dumana. Polmoj brusten. Kvazaŭ surbrusta perbraka ikso.
	50, +o	Vicmane dumana. Fingroj de ĉefmano estus vicflanken. Polmo de ĉefmano ja antaŭen. Tuŝas la dikflankon de o-vicmano.
	51, +G	Vicmane dumana. Fingroj estus direktita al la g-vicmano. Polmo de ĉefmano estas duone antaŭen kaj duone infren.
	52, +U	Vicmane dumana. Fingroj de ĉefmano estus supren. Polmo de ĉefmano malantaŭen.
	53, +p	Simitrie dumana. Polmo infren kaj iom flanken. Ĉe la mamoj.
	54, -C	Simitrie dumana. Fingroj de la manoj estus antaŭen. Polmoj supren.
	55, -a	Unumana. Polmo estus vicflanken. Polmo malantaŭen. Ĉe la stomako.
	56, -c	Unumana. Polmo kubuten desube.
	57, +c	Simitrie dumana. Fingroj estus supren. Tuj antaŭ la vizaĝo, ne tuŝante la vangojn sed ~ 10 cm antaŭ ili je nivelo de okuloj.
	58, -w	Unumana. Fingroj estus supren. Polmo vicflanken.
	59, +C	Simitrie dumana. Fingroj estus antaŭen.
	60, -J	Unumana. Fingroj estus supren. Antaŭ la vizaĝo.
	61, -G	Unumana. Fingroj estus supren. Polmo vicflanken.
	62, -k	Unumana. Fingroj estus vicflanken. Polmon infren.
	63, +z	Varia manloko. Por manformoj A l z Q S uzu manlokon: Tamen por manformoj i j f b uzu manlokon: (Rimarku ke la ĉefmano nun estas la vicmano). Sin gardu pri unumaneco.

La 53 manformoj de Signuno

Sube, la tuŝpunktoj estas substrekitaj. Manoj ne estu tro streĉitaj, kaj internaj manaj movoj ne tro fortaj. Buŝformoj povas gravi ĉar distingas inter gogestaj homonimoj - ekzemple oBstin kaj azen.

bildeto	definas signunoskribaĵon, F-numero	etfingro	interfingre	ringfingro	interfingre	mezfingro	interfingre	indikfingro	dikfingro
\\//	&, 00	staranta	kunigite	staranta	etendiĝinte	staranta	kunigite	staranta	ensidanta
....-	A, 01	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	elstaranta
....:	a, 33	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	surstaranta
\\\|/	B, 02	staranta	etendiĝinte	staranta	etendiĝinte	staranta	etendiĝinte	staranta	kuŝanta
\|\|\|\|:	b, 34	staranta	kunigite	staranta	kunigite	staranta	kunigite	staranta	surstaranta
..xxx	C, 03	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	ovale kurbe ortanta	kunigite	ovale kurbe ortanta	kunortanta, tuŝas inter ie la mezfingro kaj indikfingro
ccccc	c, 35	hokumetanta	kunigite	hokumetanta	kunigite	hokumetanta	kunigite	hokumetanta	hokumetanta
\\x/x	D, 04	staranta	etendiĝinte	staranta	ajne	ortanta, fermas sur dikfingron	ajne	staranta	kunortanta, fermas sur mezfingron
ccc\|c	d, 36	hokumeganta	kunigite	hokumeganta	kunigite	hokumeganta	ajne	staranta	hokumeganta
\\//-	E, 05	staranta	kunigite	staranta	etendiĝinte	staranta	kunigite	staranta	elstaranta
,,,,	e, 37	sidanta	kunigite	sidanta	kunigite	sidanta	kunigite	sidanta	ensidanta
...xx	F, 06	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	ortanta, fermas 1 cm sur dikfingron	kunortanta, fermas sur indikfingron
\\\|oo	f, 38	staranta	etendiĝinte	staranta	etendiĝinte	staranta	ajne	hokumeganta	hokumeganta
...c!	G, 07	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	hokumetanta	hokstaranta
...\|	g, 39	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	kuŝanta
\|..\|-	H, 08	staranta	ajne	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	elstaranta
\|..\|	h, 40	staranta	ajne	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	kuŝanta
\\x/-	I, 09	staranta	etendiĝinte	staranta	ajne	ortanta	ajne	staranta	elstaranta
\|...	i, 41	staranta	ajne	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kuŝanta
xxxxx	J, 10	ortanta	kunigite	ortanta	kunigite	ortanta	kunigite	ortanta	kunortanta (tuŝas la fingrojn)
\\|..	j, 42	staranta	etendiĝinte	staranta	ajne	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kuŝanta
\\o/o	K, 11	staranta	etendiĝinte	staranta	ajne	hokumeganta	ajne	staranta	hokumeganta
..x\|:	k, 43	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	ortanta	orte	staranta	surstaranta
\|\|\|\|-	L, 12	staranta	kunigite	staranta	kunigite	staranta	kunigite	staranta	elstaranta
...\|-	l, 44	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	elstaranta
\|\|\|\|: xxxx:	M, 13	staranta	kunigite	staranta	kunigite	staranta	kunigite	staranta	surstaranta
\|\|\|\|: xxxx:	M, 13	ortanta	kunigite	ortanta	kunigite	ortanta	kunigite	ortanta	surstaranta
.ccc	m, 45	kuŝanta	kunigite	hokortanta	kunigite	hokortanta	kunigite	hokortanta	subkuŝanta
..\|/ ~~	N, 14	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta marŝonta	etendiĝinte	staranta marŝonta	kuŝanta
..\|/ ~~	N, 14	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta marŝinta	etendiĝinte	staranta marŝinta	kuŝanta
..cc	n, 46	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	hokortanta	kunigite	hokortanta	subkuŝanta
...oo	O, 15	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	hokumeganta	hokumeganta
ooooo	o, 47	hokumeganta	kunigite	hokumeganta	kunigite	hokumeganta	kunigite	hokumeganta	hokumeganta
\|\|\|c:	P, 16	staranta	kunigite	staranta	kunigite	staranta	ajne	hokumanta	surstaranta
.\|\|\|	p, 48	kuŝanta	ajne	staranta	kunigite	staranta	kunigite	staranta	kuŝanta
.\\|/-	Q, 17	kuŝanta	ajne	staranta	etendiĝinte	staranta	etendiĝinte	staranta	elstaranta
\o\|/o	q, 49	staranta	etendiĝinte	hokumeganta	ajne	staranta	ajne	staranta	hokumeganta
xxxxx	R, 18	ortanta	kunigite	ortanta	kunigite	ortanta	kunigite	ortanta	kunortanta (unue tuŝas la etfingron kaj frotas ĝis la indikfingro)
..!!	r, 50	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	kruciĝinte	staranta	kuŝanta
\\\|/-	S, 19	staranta	etendiĝinte	staranta	etendiĝinte	staranta	etendiĝinte	staranta	elstaranta
....	s, 51	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kuŝanta
...oo ...\|	T, 20	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	hokumeganta	hokumeganta
...oo ...\|	T, 20	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	apenaŭ kuŝanta
...c:	t, 52	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	hokumanta	surstaranta
..\|\|-	U, 21	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	kunigite	staranta	elstaranta
..\|\|	u, 53	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	kunigite	staranta	kuŝanta
..\|/ ..cc	V, 22	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	etendiĝinte	staranta	kuŝanta
..\|/ ..cc	V, 22	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	hokumetanta	etendiĝinte	hokumetanta	kuŝanta
..\|/	v, 54	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	etendiĝinte	staranta	kuŝanta
xxxxx \\\|/-	W, 23	ortanta	feble kunigite	ortanta	feble kunigite	ortanta	feble kunigite	ortanta	kunortanta (tuŝas la fingrojn)
xxxxx \\\|/-	W, 23	feble staranta	etendiĝinte	feble staranta	etendiĝinte	feble staranta	etendiĝinte	feble staranta	feble elstaranta
.\\|/	w, 55	kuŝanta	ajne	staranta	etendiĝinte	staranta	etendiĝinte	staranta	kuŝanta
ccccc	X, 24	hokumetanta	etendiĝinte	hokumetanta	etendiĝinte	hokumetanta	etendiĝinte	hokumetanta	hokumetanta
...c	x, 56	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	hokumanta	kuŝanta
\\\|/- xxxxx	Y, 25	feble staranta	etendiĝinte	feble staranta	etendiĝinte	feble staranta	etendiĝinte	feble staranta	feble elstaranta
\\\|/- xxxxx	Y, 25	ortanta	feble kunigite	ortanta	feble kunigite	ortanta	feble kunigite	ortanta	kunortanta (tuŝas la fingrojn)
\...-	y, 57	staranta	ajne	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	elstaranta
\\\|/- ~~~~~	Z, 26	flirtanta staranta	etendiĝinte	flirtanta staranta	etendiĝinte	flirtanta staranta	etendiĝinte	flirtanta staranta	flirtanta elstaranta
..\|/-	z, 58	kuŝanta	kunigite	kuŝanta	ajne	staranta	etendiĝinte	staranta	elstaranta

La gramatiko

La manmovoj de Signuno

En la movoj, la paŭzoj aŭ ritmoŝanĝoj estas nature, evidente, kiel en aliaj gestolingvoj.

Por havi pli naturajn surdecajn signolingvajn gramatikon, oni rajtas modifi la Esperantecajn finaĵajn manmovojn (kiel klarigite sube en kursivo). Aldone eblas: vizaĝesprimoj, korporientiĝo (ekz. antaŭa orientiĝo por em/vol - malantaŭa orientiĝo por malem/malvol), kaj mimo (por multaj diversaj signifoj). Oni povas indiki la lokon aŭ aparteno (mia/via/ktp) de io - evidente kiel fari se temas pri lokado de spacaj gestoj, sed se la manloko estas korpa, oni anstataŭe povas klineti la korpon, krom por pli preciza lokado de korpoparto kiam oni simple povas pli precize indiki.

Por verboj uzeblas modifoj en direkto kaj longeco por la nominativo kaj akuzativo - movo pli longa (kaj pli firma) inter kvin lokoj, nome mi (la norma loko de la gesto), vi, ni (meze inter mi/norma kaj vi sed ĉe ĉ. 20 cm pli malalte), oni (meze inter mi/norma kaj vi sed ĉe ĉ. 20 cm pli alte), kaj ĝi/ili/li/ŝi (ofte simple kiel vi sed ĉe iu flanko). La modifita movo estas unupaŝa se nominativo aŭ akuzativo temas pri "mi", dum la movo estas dupaŝa se nek nominativo nek akuzativo estas "mi". Ekzemple, "ni aŭskultas min/mian", estas unu "t" mano rimarkinde malalta kiu leviĝas pli-malpli 40 cm al orelo. Por "mi volas nin", estus du "c" manoj ĉe norma loko de "vol" kiuj falas rimarkinde. Por dupaŝa modifo, la unua kaj tria punkto estas vi/ĝi/ili/li/ŝi dum la dua estas la norma loko. Ekzemple, "vi vidas lin" estas manoj (de verbo "vid") ĉe vi, samformaj samorientaj manoj longe internen al kutima loko de vid', manoj longe eksteren (kaj verŝajne flanken) al kie troviĝas li. Kiam dupaŝa ambaŭ paŝoj estas kurba/oscila/ktp por verbaj modifoj. Por signifo de "si" (mi-min, vi-vin) estas granda vertikala cirklo supren eksteren infren enen (ovalo SUPREN eksteren INFREN enen por -os, ovalo supren EKSTEREN infren ENEN por -is).

Por adjektivoj and adverboj (nur -e, ne -en) uzeblas modifoj por -it- -at- kaj -ant-.

bildeto	signunoskribaĵo (HTML-aj simboloj < kaj & ne estas uzataj), M-numero	finaĵo en Esperanto	klarigo de la movo kaj komentoj
Movoj pli malpli paralelaj al la korpo:
	*, 0	-o kaj -'	Por korpa aŭ mana manloko estas simpla leĝera tuŝo, sed por aera manloko estas nenia movo.
	**, 8	-oj	Tuŝo dufoje. La nombro estas modifebla: du tuŝoj por pluraj, tri tuŝoj por tri, kvin tuŝoj por multaj.
	$, 6	-on, -n	Kiel movo por -o sed kun subtila ruliĝeto (je dua manformo se temas pri egesto). "Mi-n" estas kvazaŭ "mi-on".
	$$, 26	-ojn	Kiel movo por -oj sed kun subtilaj ruliĝetoj. Modifoj estas kiel tiuj de -oj.
	/, 1	-a, -u (ne verba)	La ĉefmano mallonge kaj rekte movas ĉefflanken, frotante se la manloko ne estas aera. Se estas simitria gesto, tiam la vicmano samtempe simitrie movas vicflanken, la du manoj do foriras unu la alian. Se estas manloko kiaj vango aŭ orelo tiam la movo estas ĝenerale dorsen/ĉefmanen ĉiam frotante. Ne estas distingo inter -a kaj -u.
	//, 11	-aj, -uj	Kiel movo por -a sed iom pli longa, ekzemple dufoje pli longa. Ne estas distingo inter -aj kaj -uj. Notu ke kompare kun la movo de -a/-u, spite al la simbolo, la movo por -aj/-uj estas simple pli longa: ne temas pri duafoja ripeto de la movo de -a/-u. La longeco modifeblus laŭ kvanto/distribuo.
	\, 2	-an, -un	Kiel movo por -a/-u sed en inversa direkto, do vicmanen/kunen/malantaŭen.
	\\, 22	-ajn, -ujn	Kiel movo por -aj/-uj sed en inversa direkto, do vicmanen/kunen/malantaŭen.
Movoj pli malpli orta al la korpo:
	\/, 7	-is	Movo en klara valeta formo eksteren (\/), ekzemple ~ 15 cm longe kaj ~ 5 cm malalte. Se estas du simitriaj manoj, ambaŭ movas kune. Modifeble, des pli malalte ju pli pasinte. Se longas je ~ 40 cm, tiam la direkto modifeblas por pronomoj.
	--, 5	-as	Movo en ne mallonga rekta formo eksteren, ekzemple ~ 15 cm longe. Se estas du simitriaj manoj, ambaŭ movas kune. Se longas je ~ 40 cm, tiam la direkto modifeblas por pronomoj.
	/\, 3	-os	Movo en klara monteta formo eksteren (/\), ekzemple ~ 15 cm longe kaj ~ 5 cm alte. Se estas du simitriaj manoj, ambaŭ movas kune. Modifeble, des pli alte ju pli estonte. Se longas je ~ 40 cm, tiam la direkto modifeblas por pronomoj.
	~~, 28	-us	Movo en plumonteta oscila formo eksteren, ekzemple ~ 15 cm longe kaj ~ 1 cm amplitude. Se estas du simitriaj manoj, ambaŭ movas kune. Modifebla tiel ke pli grandaj ondoj sugestas pli grandan malcerton ktp. Se longas je ~ 40 cm, tiam la direkto modifeblas por pronomoj.
	=, 25	-u (verba)	Movo en kurta rekta formo eksteren dufoje (iom rapide, senhezite), ekzemple ~ 5 cm longe. Se estas du simitriaj manoj, ambaŭ movas kune. La manmovo estas modifebla per ripeto (ju pli da fojoj, des pli da graveco) kaj per rapideco (por urĝeco). La direkto modifeblas por pronomoj (longu je ~ 40 cm).
	-, 4	-i	Movo en kurta rekta formo eksteren unufoje (ne tro rapide), ekzemple ~ 5 cm longe. Se estas du simitriaj manoj, ambaŭ movas kune.
	~, 19	-en	Movo en kurta rekta formo maleksteren unufoje (firme), ekzemple ~ 15 cm longe (do klare malpli ol ~ 40 cm de modifita verbo). Se estas du simitriaj manoj, ambaŭ movas kune. Modifeblas por pado/loko/celo.
Aliaj movoj:
	, 10	- (neniu vortfinaĵo)	Neniu movo, nur fakultativa ŝanĝeto al la ritmo aŭ por emfazo paŭzeto.
	#, 9	-e	Movo en formo de eta (10 cm) cirklo paralele/frote al surfaco, aŭ horizontala se temas pri spaca manloko. Se estas du manoj, la vica cirklas en la alia direkto. Se -e estas por loko, la manmovo estas modifebla por formo kaj grandeco (ekz. 2 cm / 20 cm). Se -e estas por maniero, la manmovo estas modifebla por maniero (rapideco ks).
	(), 29	-es	Movo en formo de granda (20 cm) cirklo paralele/frote al surfaco, aŭ vertikala supren vicflanken infren ĉefflanken se temas pri spaca manloko. Se estas du manoj, la vica cirklas en la sama direkto.
Movoj por internaj finaĵoj (pli malpli paralelaj al la korpo):
	:, 20	iu ajn internaj finaĵoj	Neniu movo - kvazaŭ tre leĝera "*" sed kun flua senhezita ritmo al venonta sajno. Ekzemple: ĉi-momente = d@22:d@17#, ĉiu-momente = S@18:d@17#, partopreni = p@19-.
	+, 24	-o-	Faru etan krucon paralele al la korpo kun flua ritmo al venonta sajno. Tre malofte uzinda, prefere uzu ":".
	^, 21	-a-	Faru etan pinton paralele al la korpo kun flua ritmo al venonta sajno. Tre malofte uzinda, prefere uzu ":".

Gramatikaj elizioj

En Esperanto oni rajtas elizii finan "o" (dom' = domo), kaj en Signuno estas ion iom simila, jen.

(tuŝo kaj senhezita daŭro)	iu ajn internaj finaĵoj
	-o, -on, -a, -an, -aj, -ajn, -u (ne verba), -un, -uj, -ujn, -e
	-oj, -ojn
	-is, -as, -os, -us, -u (verba), -i
	-en
	-es

Dum modifoj donas pli da gramatika informo, elizioj donas malpli da gramatika informo, do ili ne estas ĝenerale uzinda krom en poemoj, kantoj, ks, kaj por homoj kun specoj de brakaj malsanoj. Kompreneble kun elizioj, lipmovado kaj kunteksto iĝas pli gravaj.

Korelativoj en -u(j)n()

Rimarku ke en Signuno ne estas finaĵoj -u(j)(n). Por signi la vortojn (ti/ki/i/ĉi/neni)-u(j)(n) oni anstataŭe signas (tiu/kiu/iu/ĉiu/neniu)-a(j)(n). La signoj (tiu/kiu/iu/ĉiu/neniu)-a(j)(n) ne aspektas kiel (ti/ki/i/ĉi/neni)-a(j)(n) ĉar "tiu-/kiu-/iu-/ĉiu-/neniu-" estas kvazaŭ novaj Signunaj radikoj. De tempo al tempo oni povas signi kiel (tiu/kiu/iu/ĉiu/neniu)-o(j)(n) (poezie, kiam klare temas pri eliziita vorto "homo"), sed tio ne estas kutima.

Aliaj aferoj

Signunoskribado

Vorto en Signunoskribado ::= (manforma signunoskribaĵo ('@'/'%') manloka signunoskribaĵo ['{' komento '}'] [interna manmova signunoskribaĵo ekzemple ':'])+ neinterna manmova signunoskribaĵo sed nul se ne estas finaĵo ; por manformoj uskleco gravas -- por manlokoj estu du cifero (00..63) -- nula loko signifas "manloko 10 aŭ dumana alfabeto" -- ekzemple malgranda = b@10:S@25/ La simbolo por "la" estas ! dum simbolo por aliaj specialaĵoj estas {komento}. Nur esceptokaze, se ne estas klare ĉu temas pri / // \ \\ tiam oni povas uzi la simbolon "@". Por Unikodistoj: oni povus krei unikodan areon per la F-numeroj, L-numeroj, kaj M-numeroj.

Unumana signado

Eblas uzi nur unu manon, sed tiam la loko kaj orientiĝo devas esti tre precizaj.

Senmana alfabeto

Se signanto ne havas manojn, aŭ se signanto tre distancas de signato, oni povus utiligi la SB-kodojn de la manlokoj, laŭ la jena alfabeto (u,r,n similas al semaforo):
a+ b- c- C+ d- e- f- g- G+ h- H- i+ j+ J- k- l+ m+ n+ o- p- q+ r+ s- S+ t+ u+ U+ v+ w+ x+ y+ z-

Blinde

Eblas signi en plena Signuno per nur tuŝoj de la alsignata manplato. Ekzemple por "Lingv-a" l@00/ signu sur la mano l@-m/ : tio estas el suba bildo, faru "l" per simpla tuŝo kaj tuj poste faru "m" per leĝera tuŝo kaj leĝere movu la "m" en maniero "/" (-a) el suba bildo.

Do kiam % anstataŭ @ tiam temas pri blindeco/signado per manaj tuŝoj - la manloko "00" iĝas SB-kodo "-m"; vidu SB-kodojn supre; - signifas leĝeran tuŝon dum + signifas fortan tuŝon. Kompreneble se temas pri blinda literumadgesto, ĉiam uzu nur la minusklaj literoj de la suba bildo.

Hejmo

Hosted by www.Geocities.ws