Ankara
·
·
Kısır kime denir?
( Bu soru kısırlık nedir veya kısır çift kimdir şeklinde olabilir? )
Kısırlık en az bir yıl
korunmadan, düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebe kalamama olarak tanımlanabilir.
·
·
Kısırlık araştırmalarına
ne zaman başlamak gerekir?
Genel olarak
çiftlerin %85’i birinci yıl içinde gebe
kalabildikleri için, özel durumlar haricinde bir yıl öncesinde tanısal testler
yapma gerekliliği yoktur.
·
·
Çocuğu olmayan bir çift
ne yapmalıdır?
Üreme sorunları
çiftlerin %15’inde görülebilmektedir. Çocuk sahibi olunamayan durumların
çoğunda yani %90’ında sorun kalıcı değildir ve tedavi edilebilir. Ancak teşhis
ve tedavinin konunun uzmanı bir doktor tarafından yönlendirilmesi
gerekmektedir. Çocuk sahibi olamayan çiftlerde araştırmalara öncelikle erkekten
başlanır.
·
·
Niçin erkekten başlanır?
Çünkü çocuk sahibi
olamayan çiftlerin yaklaşık %30 – 40’ında erkekte sorun vardır. Bu sorun
erkeğin verdiği bir meni örneği
incelemesi ( biz buna spermiogram diyoruz) ile tesbit edilebilmektedir.
·
·
Erkeklerde kısırlığa yol
açan sebepler nelerdir?
Bir erkeğin menisinin
olması onun sorunsuz olduğunu göstermez. Önemli olan erkeğin menisinin içindeki
erkek üreme hücrelerinin, yani spermlerin normal sayıda olması, normal şekil ve
hareketli sperm oranının yüksek olması gerekliliğidir. Burada önemli olan bu
tahlili yaptıracak olan erkeklerin en az üç gün en çok beş günlük cinsel
ilişkide bulunmamalarıdır.
·
·
Kadın kısırlığının
araştırılması nasıl yapılır?
Çocuk sahibi olamayan çiftlerin
yaklaşık % 40-50’sinde problem kadındadır. Bir kadının adet düzeni, sancılı
adet görmesi, göğüsten süt gelmesi, kıllanmada artış, stres düzeyi, cinsel
ilişki sıklığı ve zamanlaması, önceden kullanmış olduğu ilaçlar, geçirmiş
olduğu cerrahi müdehaleler ve hastalıklar, sigara ve alkol kullanımı
sorgulanır. Guvatr ve şeker hastalığının varlığı araştırılır.
Yumurtlamanın
araştırılması:
Kısırlık araştırmasında
yumurtlamanın olup olmadığının tesbiti önemlidir. Vücut ısı çizelgesi, kan
hormon testleri, ultrason ile yumurta gelişiminin ve yumurtlamanın olup
olmadığı tesbit edilebilir.
Kadının tüplerindeki (
yumurtalık kanallarındaki ) sorunların araştırılması:
Yumurtalık ve
çevresindeki bölgelerde oluşan iltihaplara veya bu bölgelerde yapılan ameliyatlara
bağlı olarak tüpler tıkanabilir. Bu durumda yumurta tüplerden geçip rahime
ulaşamaz ve dolayısıyla spermle karşılaşamayacağından döllenme gerçekleşemez.
Tüp tıkanıklılığı ilaçlı rahim filmi çekilerek vaya bizim laparaskopi dediğimiz
kameralı sistemle direkt olarak karın içine girilerek kanalların açıklığı
gözlenebilir.
Kadının rahimi ile
ilgili sorunlar:
Rahimin yapısal
bozuklukları örneğin çift rahim olması, rahimin bir perdeyle iki bölüme
ayrılması veya bizim myom dediğimiz tümörlerle rahim içinin daralması. Artık
günümüzde rahim içine özel kameralı sistemlerle girilerek bu bozukluklar
cerrahi müdehalelerle düzeltilebilmektdir.
·
·
Kısırlıkta yaş önemli
mi?
Yaşla birlikte hem gebe
kalabilmek zorlaşmakta hem de düşük oranı artmaktadır. ( Örneğin 40 yaş
civarındaki gebelerde düşük oranı %75’e çıkmaktadır.) Yaşla birlikte kadınlarda
hem yumurtlama problemleri ortaya çıkmakta hem de yumurtaların kalitesi
bozulmaktadır. Yine yaşla paralel olarak kromozom anormallikleri oluşmaktadır.
Amerika’daki bir
araştırmada 34 yaşının üzerindeki kadınların %50’sinin, 40 yaşındaki
kadınlarını %33’ünün ve 45 yaşındaki kadınlarının %87’sinin kısır olduğu
saptanmıştır.
·
·
Kısırlığın psikolojik
nedenleri var mı?
Bir kadının adetlerinin
düzeni ve yumurtlama faaliyetleri, yumurtalıklarının iyi çalışması kadar bu
yumurtalıkların faaliyetlerini kontrol eden ve düzenleyen beyindeki merkezlerin
de iyi çalışmasıyla olmaktadır. Araştırmalar göstermiştir ki savaş zamanları
veya bir yakınının hastalığı veya ölümünden sonra adet görememe sorunları
ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla bu dönemlerde doğum oranları önemli ölçüde
azalmaktadır.
·
·
Kısırlık tedavisi ne
kadar sürer?
Eğer erkeğin sperm sonuçları
nisbeten normal sınırlarda ise kadında kısırılığın ilaçla tedavisini kabaca üç
basamakta düşünmek gerekmektedir.
Birinci basamak ağızdan
alınan hap tedavisi; bu tedavi hem ucuz ham de rahat uygulanabilir bir
tedavidir. 5-6 ay bu tedavi uygulanabilir.
İkinci basamak tedavi;
eğer bu tedaviyle sonuç alınamadıysa 5-6 ay süreyle daha pahalı ve takibi daha
zor olan iğne şeklinde uygulanan tedaviler uygulanabilir.
Üçüncü basamak tedavi;
bu tedavilerden sonuç alınamazsa hastaya tüp bebek önerebilir.
Ancak genç yaştaki hastalar ilk iki basamak
tedavisinden sonra sonuç alınamazsa bir süre beklemeleri önerilebilir. Bazen bu
ilaç kullanımlarını takiben kendi kendine gebelikler olabilir. Eğer hastanın
tüpleri kapalıysa veya eşinin spermleri hiç yoksa veya çok çok az ise direkt
olarak tüp bebek önerilmelidir.
·
·
Tedavi süresince doktor
değiştirilmek mantıklı mı?
Kısırlık teşhis ve
tedavileri en az 1 – 1,5 yıl devam eder. Çiftlere kısırlık araştırmalarına
başlamadan bu konu iyicene açıklanmalı ve sabırlı olmaları gerektiği
söylenmelidir. Ancak ne yazık ki bir süre sonra ister istemez çiftlerde
ümitsizliğe ve moral bozukluğuna yol açmaktadır. Bu nedenle bu tedaviler
esnasında bir psikolg tarafından çiftlere psikolojik danışmanlık verilmelidir.
·
·
Şeker hastalığı kısırlık
nedeni midir?
Tek başına kısırlık
nedeni değildir. Kadınlarda yumurta gelişememesi, yumurtlamanın olmaması ve
adet görülememesi durumlarından şeker hastalığı sorumlu olabilir.
·
·
Sürekli düşük yaptığı
için çocuk sahibi olamayan bir kadına kısır denebilir mi?
Denemez. Çünkü kısırlık
gebe kalamamaktır. Canlı bir doğum ayrıdır. Düşük yapan bir kadın uygun bir
tedaviyle doğum yapabilir.
·
·
Düşük nedeniyle çocuk
sahibi olamayan çiftlerin ne yapması gerekir? Nasıl bir tedavi uygulanır?
Düşüklerin %80’ini ilk
üç ay içine olmaktadır. Bu düşüklerin de %50 –60’ında kromozom bozuklukları
görülmektedir. Ne yazık ki bu tip düşüklerde tedavi şansı şimdilik mümkün
değildir. Bazı düşükler rahimin şekil buzukluklarına veya rahim içini daraltan
myom denilen tümörlere bağlı olabilir. Bu durumlarda demin de bahsettiğim gibi
yeni geliştirilen kameralı sistemlerle rahim içine girilebilmekte ve yapılan
cerrahi müdehaleler sonucunda gebelikler ve doüumlar elde edilebilmektedir.
Anne gebeyken geçirilen bazı enfeksiyonlara bağlı bazı düşükler tesbit
edildiyse ( toksoplazma , kızamıkçık gibi ) bunlara karşı önlem alarak düşükler
engellenebilir. Yine annenin bağışıklık sisteminin bebeğin aleyhine çalıştığı
tesbit edilirse uygun ilaç tedavisi avnne gebe kalmadan başlatılabilir ve düşük
engellenebilir. Rahşm ağzının erken açılmasına bağlı düşüklerde ise bu bölgeye
erken gebelik haftalarında sütür konulabilir.
·
·
Kısırlık tedavisinin
maliyeti ne kadardır?
Kısırlık tedavisinde maliyeti
arttıran, kullanılan ilaçların pahalı olmasıdır. Çünkü bu ilaçlar ileri
teknoloji ürünleridirler. Bir aylık tedavi enjeksiyon şeklinde planlanmışsa bir
aylık tedavi günlük kullanılan ilacın cinsine göre de değişiklik
göstermektedir. Bu tip ilaçların bir tanesi 15 milyon ile 50 milyon lira
arasında değişmektedir. Bir aylık tedavide ortalama 15 ile 60 ampul
kullanıldığını düşünürsek maliyetin ne kadar değişken olduğunu sanırım siz de
takdir edersiniz. Üçüncü basamak tedavi olan tüp bebek tedavisi ise çeşitli tüp
bebek merkezlerinde farklı fiyatlarda olup 1000 ile 4000 Amerikan Doları
arasındadır. Bu rakamlara ortalama 500 ile 1500 Dolar ilaç giderlerini eklemek
gerekir.
Ana sayfaya
dönmek için www.geocities.com/sinandoganturk/kadindogum1.html
19/07/2001
Ankara