Dr.Sinan Doğantürk

Kadın Hastalıkları ve Doğum

Ankara

VULVA- VAGEN ve SERVİKSİN

BENİGN LEZYONLARI

Dr Rüya Deveer

Vulva derisi ektoderm kökenlidir

Vucudun diğer bölgelerinde görülen hastalıkların hepsi vulvada görülebilir

Vulvada ensık görülen benign lezyon kontak dermatittir

Vulva hastalıkları tanısında biyopsi esastır

1-İnflamatuar lezyonlar

2-Travmatik lezyonlar

3-Beyaz lezyonlar

4-Benign neoplazmlar

İnflamatuar lezyonlar

A-DERMATİTLER

Reaktif-Seboreik-psöriazis-kandidiazis-Tinea-vestibuler bezlerin enfeksiyonları

B-VİRAL HASTALİKLAR

Herpes simpleks-Hpv-Molleskum kontagiozum

C-ÜLSERATİF LEZYONLAR

Venereal hastalıklar-Behçet-Chron-Nonspesifik lezyonlar(hidradenit-follikülit)

I-TRAVMATİK LEZYONLAR

Hematomlar

Laserasyonlar

III-BEYAZ LEZYONLAR

A-Pigment kaybı(Vitiligo)

B-Hiperkeratoz

C-Vulvar distrofiler

1-Hiperplastik distrofi(squmoz hh)

atipili-atipisiz

2-Liken sklerozus(Atrofik distrofi)

3-Mikst distrofi

atipili-atipisiz

IV-BENİGN NEOPLAZİLER

A-SOLİD TÜMÖRLER

Granuler hc myeloblst

Lipom

Fibrom

Hidroadenom

Nevus

Endometriyom

Pyojenik granulom

B-KİSTİK LEZYONLAR

İnkluzyon kistleri

Bartolin kanal kistleri

Nuck kanal kistleri(hidrosel)

VİRAL HASTALIKLAR

I- HERPES SIMPLEKS

Vulvar ülsere sebeb olan hastalıklar arasında ilk sırada

En yaygın seksüel geçişli hastalık

Genital herpesin asıl sorumlusu Tip 2

3 devreye ayrılır:Primer-Rekürren-Kronik

Primer enfeksiyonun inkübasyon süresi2-7gün

Vulvada uyuşma,yanma hissi ile başlar

Küçük veziküller şeklinde başlayıp ağrılı ülsere dönerler

Sıklıkla inguinal LAP vardır

Hastaların %70 inde servikste virüs izole edilir

Latent HSV sakral ganglionlarda lokalize kalır

İyileşenlerin %50 inde rekurren hastalık gelişir

Rekurren herpes 2 hafta-1yıl arası ortaya çıkar

Servikal herpes geçiren kadınlarda servikal neoplazi riski artmıştır

Genital herpes geçirenler yılda bir kez kontrol smear gerekir

Muaynede tanı:Tipik ağrılı ülseri görmek

Kesin tanı yöntemi:Viral kültür

Daha önce geçirilen herpes serolojik testlerle anlaşılır

Lezyonlar genellikle kendiliğinden iyileşir

Sistemik bulgular eşlik ederse asiklovir verilir

Rekurren herpese topikal veya oral asiklovir verilir

II-HUMAN PAPİLLOMA VİRÜS

*Lezyonlarına kondiloma aküminata denir

*60 tan fazla tipi vardır

*En sık tipleri 6-11-16-18

*Enkübasyon süresi 3-8 ay

*Servikal HPV ile ilişkili lezyonlar:Servikal displazi-Servikal kanser

*Onkojenik potansiyeli olan tipleri:16-18

TEDAVİ

En eski kullanılan ilaç: PODOFİLİN

lokal vazospazma neden olur ve siğillerde nekraza yol açar

Gebelikte kesinlikle kontraendikedir

Tedavide kullanılan diğer ajanlar:ASETİKASİT ELEKTROKOTER,DONDURMA,BİSTÜRİ –LAZERLE çıkarma

Genital kondilomlar gebelikte de çıkabilir veya var olanlar hızla büyürler

Doğun sırasında yırtılarak şiddetli kanamalara yol açar

Bebeğe doğun kanalında bulaşıp larengeal papillomatozise neden olabilir

Gebelikte tesbit edilen siğillerin tedavi için en uygun zamanı:27-32 hafta

En uygun metod:Lazer veya koterle lezyon tahribi

C/S ancak kanamaya yol açabilecek büyük kondilomlarda endike

BEYAZ LEZYONLAR

A-Pigment kaybı

Vitiligo:Vücüdun pigment kaybı sonucu beyazlaması demektir.

Genellikle vücudun başka yerlerindede vardır

Etkilenen sahada melanin tutulamamaktadır

B-Hiperkeratoz

Her türlü inflamatuar benign neoplazmlarda ve iritasyonda vulva derisinde hiperkeratotik lezyonlar gelişebilir

C-Vulvar distrofiler

Hiperplastik distrofi(Squamoz hücre hiperplazisi)

2-Liken skleroz

3-Mikst distrofi

HİPERPLASTİK DİSTROFİ

En fazla görülen tiptir

2/3 ü postmenapozal dönemde görülür

Lezyonlar genellikle simetriktir

Kaşıntıya bağlı olarak ekskoriasyon ve fissürler olabilir

Herhangi iritasyona cevap olarak ortaya çıkar

En önemli semptom kaşıntıdır

Tanı kolposkopi ve biyopsi ile konur

Asetikasit hiperkeratotik sahalarda toplanır ve beyaz epitel şeklinde ortaya çıkar

Patolojik olarak hiperkeratoz, parakeratoz epiteliyel hiperplazi, akantoz ve inflamatuar reaksiyon görülür

Tedavide vulva hijyeni esastır

Kuru tutmakta çok önemlidir

İritandan uzak durulmalıdır

Hiperplastik distrofinin ilacı kortizondur

Atipi olmadıkça kanser olasılığı yoktur

1/3 dış tarafa uzanan atipi varsa malignensi gelişme şansı %10-15 tir

LİCHEN SCLEROSUS

Her yaşta görülebilir

Etyoloji tam belli değildir otoimmün olabilir

Histolojil olarak:ince epitel tabakası altında fibrozis ve inflamasyon vardır

Klinikte kaşıtı ve disparanüa ile seyreder

Doku elastikiyetini kaybeder introitus daralır,vulva derisi,perine,perianal bölgede çatlaklar olur.

Lezyonlar beyaz-pembe maküller şeklindedir ve gitgide birbirleri ile birleşirler

Labium minörler oblitere olur,klitoris atrofiye gider,deri parşömen kağıdı gibi olur

Tanı :Kolposkopi ve biyopsi ile konur

%4 olguda birlikte kanser riski vardır

Tedavi:Lokal %2 lik testesteron propiyonattır

BENİGN NEOPLAZİLER

A-SOLİD TÜMÖRLER

Granüler hücreli myeloblastom,Leiomyom,fibrom,lipom

Tedavi.Lokal veya genel anestezi altında eksizyon

B-KİSTİK LEZYONLAR

İnklüzyon kistleri:Vulvanın en çok görülen küçük epiteliyal kistleridir.Travma veya epizyotomi sonrası sütür atılması sonrası oluşur

Sebase kistler:Yağ bezlerinin ağızlarının tıkanması ile oluşur.Enfekte olmadıkça semptom vermez ve tedavi gerektirmez

BARTOLİN KANAL KİSTLERİ:Bezin ana kanalının tıkanıp sekresyonun içerde birikmesi sonucu oluşur

Sekonder enfeksiyon gelişirse abseleşir

Şiddetli ağrı,hassasiyet,disparoni görülür

Tedavi:Kistin drenajı,tekrarlamaması içinde mersüpyalizasyonu veya intrakistik gümüş nitrat uygulanmasıdır

NUCK KANAL KİSTİ:Periton yaprağı arasında sıvı birikmesi ile oluşur.Erkeklerdeki hidrosele benzer

VAGENİN BENİGN HASTALIKLARI

ENFEKSİYONLARI

Trikomonas

Candidiazis

Bakteriyel vaginozis

Yabancı cisme bağlı vajinit

BENİGN NEOPLAZİ

İnkluzyon kistleri

Gardner kanal kistleri

Endometriyozis

Adenozis

Amfizamatöz vaginit

Fibrom

Kondiloma aküminata

VAGENİN KİSTİK SELİM TÜMÖRLERİ

1-GARDNER KANAL KİSTİ

Kadınların %20 sinde kaybolmayan mezonefritik kanaldan kaynaklanır

Enn çok vagenin 1/3 üst kısmında anterolateral-lateral duvarda yerleşir

Çoğunlukla küçük birden çok düzgün sıralı kistler halindedir

Küçük-asemptomatik olanlar tedavi gerektirmez

Büyük olanlar eksize edilir

2-İNKLÜZYON KİSTLERİ(epidermoid kistler)

Kolporafi-epizyotomi-travma sonrası vulva vaginal sınırdaki çok katlı yassı epitelin ,oluşan yarıktan vagina mukozası altına gömülerek implante olması ile ortaya çıkar.

Kist içinde sebum ve keratin artıkları bulunur

Semptomatik kistler eksizyonla çıkarılır

ADENOZİS

Diffüz granüler kalınlaşmadan irregüler mukoid kistlere kadar değişik tablolar gösteren kistik lezyonlardır

Anneleri gebelikte DES kullananlarda sık görülür

Adenokanser gelişme riski vardır

SERVİKSİN BENİGN LEZYONLARI

İNFLAMATUAR HASTALIKLARI

NON INFEKSİYÖZ SERVİSİT

Kimyasal-mekanik travmaya sekonder oluşur

Vaginal yıkama-tampon-diyafram-peser-ria kullanımı ve iatrojenik sebebler de neden olur

AKUT SERVİSİT

Stromal ödem –vasküler konjesyon-nötrofil infiltrasyonu vardır

Klinik görünüm:serviks ödemli-eritematöz görünümde –pürülan endoservikal akıntı vardır

KRONİK SERVİSİT

Lenfositler-plasma hücreleri-histiositler-granulasyon dokusu ve stromal fibrozis vardır

Mukozada:hiperemi-ülsereasyon mevcuttur

Tedavide:Antibiyotikler aktif bir enfeksiyon olmadığından gonore dışında faydasızdır

Servikal koterizasyon uygulanır

İnflamasyon genelde servikal kanal içinde olduğundan elektrokonizasyon-soğuk koter uygulanabilir

İNFEKSİYÖZ SERVİSİT

Clamydia trochomatis ( en sık sebebi)

Neisseria gonorhea

Mycoplasma hominis

Streptekok grup B

Uroplasma uroliticum

Gardnerella vaginalis

Aktinomyces israeli

Mycobacterium tuberculosis

Treponema pallidum

VİRÜSLER

Herpes simpleks-hpv

FUNGALLER

Candida-aspergellus

PROTOZOA ve PARAZİTLER

Trikomonas vaginalis

Amip

Schistosomos

İNFEKSİYÖZ SERVİSİT

PID,Postpartum-Postabortal endometrit,spontan abort,preterm doğum,koryoamniyonit,İU ölümler,neomatal pnomoni,septisemi direk olarak serviksin bakteriyel infeksiyonu ile ilişkilidir

BENİGN TÜMÖRLER

ENDOSERVİKAL POLİPLER

Fokal endoservikal kıvrımların hiperplastik çıkıntılarıdır

Sıklıkla 40-60 yaş arasında ve multiparlarda

Çoğunlukla tek olup çapları 1-2 mm den 2 cm ye kadar değişebilir

Birçok servikal lezyon makroskobik olarak polipoid görünümde olabilir

Tanı histolojik değerlendirme ile konur

SERVİKAL POLİPLERİN TİPLERİ

Endoservikal mukozal ( en sık)

Fibröz

Vasküler

Karışık endoservikal endometriyal

Mezodermal stromal

Poliplerin karsinom çıkma ihtimali çok düşüktür(%0,2-0,4)

Polipte sınırlı adenokarsinomda prognoz çok iyidir

SERVİKSİN POLİPOİD LEZYONLARI

Polip

Mikroglandüler hiperplazi

Desidua

Granulasyon dokusu

Leiomyoma

Adenomyom

Fibroadenom

Squamoz papillom

Kondiloma aküminata

Papiller adenofibrom

Squamoz hücreli karsinom

Adenokarsinom-sarkom

EREZYON(Eritroplaki)

Çoğunlukla collum inspeksiyonu sırasında çok katlı yassı epitelin yerini almış kırmızı görünüm veren silindirik epitel için kullanılmaktadır

Gerçekte epitel dökülmesi yok

Silindirik epitelin normalde bulunmaması gereken yerde olmasıdır(Ektopi)

Kırmızı görüntünün nedeni ince olan epitel altındaki kan damarlarıdır

Silindirik epitel m.o ya daha dayanıksız olduğundan sekonder enfeksiyon olabilir

Klinik:genellikle asemptomatiktir.Akıntı-kontak kanama görülebilir

Akıntı servikal sekresyonun artmasına bağlıdır

Enfeksiyon eklenirse mukopürülan karakter alır

Tedavi:semptomsuz ise gereksizdir

Semptom varsa koterizasyon,kriyoterapi,yüzeyel elektrokonizasyon uygulanabilir

6-8 hafta içinde yüzey yassı epitelle örtülür ve iyileşme sağlanır

YASSI EPİTEL METAPLAZİSİ

Endoserviksteki yüzey epitelinin yerini çok katlı yassı epitelin almasıdır

Transizyonel zonda ortaya çıkar

Transizyonel zon sabit bir konumda olmayıp yaşam boyu yer değiştirir

Postmenapozal dönemde kanal içinde derinlere ilerlerken gebelikte,OK kullananlarda,akut enfeksiyonlarda dışarı doğru çıkar

Serviksteki metaplazi hangi dercede olursa olsun tamamen selim ve doğaldır

Mikroglandüler Endoservikal Hiperplazi

Endoservikal glandların selim proliferasyonudur

Klinik olarak 1-2 cm çapındaki polipleri andırır

Çoğunlukla OK kullananlarda-gebelerde-Yeni doğum yapmış kadınlarda görülür

Olayın başlaması için progesteron gerekir. Devam etmesi için progesteron gerekmez

NABOTH KİSTLERİ

Squamoz metaplazi sonucu endoservikal glandların tıkanmasıyla transformasyon zonunda oluşur

Multiparların çoğunda görülür

Silindirik epitelle döşeli olup mukus içerir

Makroskobik olarak:Sarı beyaz renkteçok sayıda en büyüğü 1,5 cm çapında kistlerdir

Genellikle kronik servisit ile birlikte olduğundan tedavisi kronik servisit tedavisidir

İNKLUZYON KİSTLERİ

Vagendeki gibi epizyotomi ve laserasyon tamirisonrası oluşan epidermal inklüzyon kistleridir

DİĞER SELİM TÜMÖRLER

LEİOMYOM:Uterusun bütün myomlarının yaklaşık %8 i servikal kaynaklıdır

HEMANJİOM

PAPİLLER ADENOFİBROM

ADENOM

Ana sayfaya dönmek için http://www.geocities.com/sinandoganturk/kadindogum1.html

Dr.Sinan Doğantürk

21/03/2001

Ankara