TEKSTILNA RADINOST U DREŽNICI

UVOD

O tekstilnoj radinosti u Drežnici u stručnoj etnološkoj literaturi nije do sada pisano i zato je osnovni cilj preduzetih istraživanja bio da se sakupi što više podataka o tehnologiji proizvodnje tekstilnih sirovina, o izradi gotovih proizvoda i njihovoj upotrebi, te da se na osnovu svih ovih podataka ustanove osnovne karakteristike tekstilne radinosti u Drežnici.
Proučavanje tekstilne radinosti obavljeno je istraživanjima u selima koja čine Drežnicu, prema narodnoj tradiciji, u užem smislu, i to: Ušće, Donje Selo, Žlib, Kosirica, Perutac, Rogebrdo, Inač, Sveća, Striževo, Zagreblje, Bunčići, Poglavica, Lisičine i Draga, te u predjelu Vrdi, planinskoj visoravni koja administrativno pripada Drežnici.
U svim selima u Drežnici izuzev u Inču danas živi stanovništvo muslimanske nacionalnosti. U selima Ušće, Donje Selo, Perutac, Striževo, Zagreblje i Lisičine, pored Muslimana živi i stanovništvo hrvatske nacionalnosti. U selu Inču žive samo Hrvati. Istraživanje tekstilne radinosti obavljeno je kod stanovnika obje nacionalnosti.
Metode istraživanja su bile:
a) zapisivanje građe u direktnom razgovoru sa kazivačima, kojim je obuhvaćeno više ljudi starije generacije, razne dobi i pola,
b) skiciranje i mjerenje predmeta koji su bili cilj izučavanja,
c) fotosnimanje pomagala i sprava koji se koriste u proizvodnji tekstila, kao i fotografisanje finalnih proizvoda.
Podaci kojima raspolažemo obuhvataju period od približno sto godina unazad, s obzirom da su usmena predanja kod ljudi starije generacije veoma oskudna i da ne zalaze u daleku starinu.
Međutim, s promjenama koje su uslijedile kao odraz novih tokova u političkom, društvenom i ekonomskom životu stanovnika u Bosni i Hercegovini, pa i u Drežnici, koje počinju 1878. godine i traju do naših dana, došlo je do promjena u tekstilnoj radinosti ovoga kraja, što će biti prikazano u daljem izlaganju.
Glavna sirovina za izradu tekstilnih predmeta u Drežnici bila je vuna, čija je upotreba proizlazila iz stočarske ekonomike stanovništva. Uz vunu korištena je i kozja dlaka, sve do 1953, godine kada je definitivno zakonom zabranjeno uzgajanje koza, i od tada prestaje i korištenje kozje dlake - kostreti.
Lan i konoplja kao sirovine biljnog porijekla, takođe su zauzimale veoma važno mjesto u tekstilnoj proizvodnji sve do šezdesetih godina ovog vijeka. Pamuk se kao industrijski proizvod pojavio u Drežnici početkom XX vijeka, prvo kao privilegija ekonomski jačih slojeva društva. Međutim, na osnovu usmenih predanja može se zaključiti da se pamuk upotrebljavao kod stanovništva i prije XX vijeka, te da je, uglavnom, nabavljan iz Mostara i Sarajeva.
Danas zajedno sa vunom, kao domaćim proizvodom, vunicom i svilom, pamuk predstavlja još uvijek jednu od važnih sirovina u kućnoj radinosti drežanjki.
Navedene sirovine imale su veoma široku primjenu u izradi najneophodnijih dijelova tekstilnog pokućstva, kao i u izradi narodne nošnje. Međutim, dobijanju završnog tekstilnog proizvoda prethodile su mnogobrojne radnje koje su se odnosile prvenstveno na obradu sirovina.

I Home I Uvod I Proces I Tehnika I Proizvodi I Završna faza I

Copyright © Drežnjak; jesen 2001. godine