Site Línguas Indígenas Brasileiras, de Renato Nicolai < [email protected]; [email protected] > -- Projeto Indios.Info < www.indios.info >
Dicionário/dictionary; gramática/grammar; índio/indian
Vocabulário pancaru/pancararu/pancaruru (Pankaru/Pankararu/Pankaruru)
aba homem, pessoa, gente / hombre, persona, gente / man, person, people ábá umã velho, ancião / viejo, anciano / old man anhan sim / sí / yes aipín mandioca, macaxeira, aipim / yuca / manioc ai'tá eles, elas / ellos, ellas / they a'lu joelho / rodilla / knee 'ára dia / día / day ávati milho / maíz / corn aye ele, ela / él, ella / he, she dódesaka açucar / azucar / sugar cane fikíá camaleão / camaleón / chameleon fítš'aká cobra / culebra / snake, cobra íadedongki'a menina / niña / young girl íadedu'a menino / niño / young boy ìàne? nós, nosso / nosotros, nuestro / we, our ítá pedra / piedra / stone ítákwara pedra furada / piedra agujereada / pierced stone itapuranga pedra amarela / piedra amarilla / yellow stone itatinga pedra branca / piedra blanca / white stone ítá'únna pedra preta / piedra negra / black stone ito'lókya cachorro / perro / dog kaire lua cheia / luna llena / full moon katiti lua nova / luna nueva / new moon kátu bom / bueno / good kise faca / cuchillo / knife kítshia farinha / harina / flour kóški perna / pierna / leg kuã kate gasú polegar / pulgar / thumb kuninã mulher / mujer / woman kuninã mukú moça / muchacha / girl kun'katé dedo / dedo / finger kwa este, esta / este, esta / this kwara buraco / hueco / hole kwarásí sol / sol / sun mãn'di mandioca / yuca / manioc -meang'gã língua / lengua / tongue mítákuni'ã menina / niña / young girl mokìhkyà orelha / oreja / ear músúrãna corda / cuerda / rope, cord muuki cabeça é redonda / cabeza és redonda / head is round nátsaka feijão / frijol / bean ókha casa / casa / house (paveorukya) sa olho / ojo / eye perena mar / mar / sea pe caminho / camino / trail pe'ñen vós, vocês / vosotros, usteds / you (pl.) pi'tun noite / noche / night pi'tuna moreno / moreno / dark person 'po fogo / fuego / fire poi fumo, tabaco / tabaco / tobacco popitekaí mão / mano / hand púã redondo / redondo / round puší mau / malo / bad sábóó espesso, grosso / espeso, grueso / thick sa katú kya o olho é bom / el ojo és bueno / the eye is good se minha / mia / my, mine še' eu / yo / I, me šoá lagarto / lagarto, iguana / lizard se?paià meu pai / mi padre / my father se'tin nariz, meu / mi nariz / my nose se'ya mãe / madre / mother soo carne / carne / meat, flesh -tã'ingkati dente / diente / tooth tákwí nariz / nariz / nose 'tingá branco (cor) / blanco (color) / white (color) t?íngkwí queixo / quijada / chin tšiaki, aãnse céu / cielo / sky ùmã velho / viejo / old man ungkyo cabelo / cabello, pelo / hair ungkyo aló kia cabelo preto / cabello negro / black hair unhun não / no / no, not ?únnã preto / negro / black úpi'á katú asu coração / corazón / heart uuka cabeça / cabeza / head urú ka'ting boca / boca / mouth 'yasi lua / luna / moon 'yúba amarelo / amarillo / yellow zá'gwà onça / onza / ounce
Fonte: PICKERING, Wilbur (ILV); Brejo dos Padres (PE). Grupo
Tupi. Sinonímia: Pankararu. Greenberg dá o Pankaruru como pertencente ao gr.
Macro-Tukano-Pankaruru, o que certamente está equivocado.
[Colaboração de Victor A. Petrucci (ver links).]