ABBASİ SANATI


Emevi sanatı öğeleri ile fethedilen Hint-İran eyaletlerindeki geneklerden alınmış öğelerin karışmasından oluşan Abbasi sanatının mimarlıktaki en belirgin örnekleri olan camiler ve saraylar, yeni islam sanatında İran katkısının ortaya koyar. Emeviler tarafından önceleri kullanılan taşın yerini, çiğ yada pişmiş tuğlanın aldığı görülür. Eski çağ Mezopotamyası'ndaki Ziguratlar'dan kalma 'Melviye' denilen minare tipinin (dıştan sarmal biçiminde bir rampayla çıkılan ve tepesinde yuvalı ışık bacası bulunan yuvarlak kule) en kusursuz örneği, dünyanın en büyük camilerinden biri olan Semerra camisinin (Mütevekkil tarafından yaptırıldı) 'melviye'sidir. Semerra'daki saraylar (baylıcası Mutasım'ın sarayı), ağaç ve çeşmelerle kaplı iç avlunun çevresine yerleştirilmiş yapılarla, Arap mimarlık üslubunun özelliklerini taşırlar. Yörede kerestenin çok az bulunması, daha o dönemde tonoz kullanımına yol açmış ve o tarihten sonra İslam mimarlığının belirgin özelliği olan kemerin değişik biçimlerinin (kırık kemer, yarım daire kemer, at nalı kemer, vb.) ortaya çıkmasını sağlamıştır. Yüzeyleri süsleme merakı duvar kaplamalarında göze çarpar: çini yada mermerden mozaikler; oymalı yada ajurlu, bazılarıda boyalı tahtadan kaplamalar. Abbasi sanatında resim alanındaki etkinlikler daha çok el yazmalarındaki tezhiplerle sürdürülmüş ve özellikle Musul, ve Bağdat'ta gelişmiştir. İslam ülkelerinde dinin etkisiyle insan resminin yapılmasının yasaklanması, ressamların İran süsleme sanatının konularını alıp işlemelerini engellemiştir: Söz gelimi, yapraklı kıvrık dal süslemeler, çimenlikler, çiçekler, ceylan, panter, tavşan ve kuş gibi hayvan resimlerinin yanı sıra, insan figürlerinin de yer aldığı av, bağ bozumu, dans görüntüleri.


Bkz. Hint Sanatı
Bkz. İran Sanatı
Hosted by www.Geocities.ws

1