ˇAzalpena.
ˇDiruetxe
europearra.
ˇTxanponak.
ˇDiru-papera.
ˇSegurtasuna.
ˇEuroegutegia.
ˇEstekak.
ˇIritzi
txokoa.
ˇBisita
liburua.
![](logoeuskara.gif)
|
Azalpena
1999az geroztik euroa Mundu azoketan onartutako
txanpona da, eta erabilpena orokorra da entrepresa eta eta diruetxeek egiten
dituzten merkatal harremanetan.
2002ko Urtarrilaz geroztik euroen diru-paper
eta txanponak erabili beharko dira euro eremu osoan.
Bilboko
(Euskal Herria) burtsa.
"Euro" izena Europear Kontseiluak 1995eko
Abenduak 15 eta 16 bitartean Madrilen (Espainia) egin zuen bileran erabaki
zen.
Euro eremua txanpon sistema Europako
Diruetxe Zentralaren aginduetara ipini duten herrialdeek osatzen dute.
Zehazki, Belgika, Germaniia, Espainia, Frantzia, Irlanda, Italia, Luxenburgo,
Herbehereak, Austria, Portugal, eta Finlandia.
Euroaren zeinua epsilon hizki grekoan
oinarrituta dago eta "Europaren" lehen hizkia da; bi lerro paraleloek txanponaren
egonkortasuna adierazten dute. "EUR" izen motza, harreman eta merkatal
harremanetarako adierazpen ofiziala da.
Eurosistema, Europako Diruetxe Zentralak
eta erabiltzen duten hamaika herrialdeetako diruetxe zentralek osatzen
dute. Eurosistema Jaurlaritzaren Kontseiluak eta Europako Diruetxe Zentralaren
Exekutibak zuzentzen du, prezioen egonkortasuna mantentzeko asmoz.
Europako Diruetxe Zentralen Sistema,
Europako Diruetxe Zentralak eta Europear Batasuneko hamabost diruetxe zentralek
osatzen dute. Jaurlaritzaren Kontseiluak, Exkutiba Komiteak, eta Europako
Diruetxe Zentralaren Kontseilu Orokorrak zuzentzen dute Europako Diruetxe
Zentralaren Sistema.
Txanpon eta Ekonomi Batasunak hiru
lanzati ditu. Lehen zatia 1990ko Uztailean hasi zen eta 1993ko Abenduan
bukatu zen; helburua diruaren mugimenduari enbarazu egiten zioten legeak
kentzea zen. Bigarren zatia 1994ko Urtarrileak hasi zen eta Europako
Txanpon Institutuan sortzea, sail publikoak txanpon bidez finantziatzea
eta finantza entitateetara sartzeko pribilegioak edukitzea debekatzea,
eta gehiengo galera publikoak debekatzea. Hirugarren zatia 1999ko Urtarrialren
1ean hasi zen eta txanpon konpetentziak Eurosistemari helaraztea eta Euroa
sortzea du helburu.
Euroaren balioa 2001. urtean:
Germaniar markoa: 1,95583 marko (=
euro 1).
Frantziar libera: 6,55957 libera.
Belgiar libera: 40,3399 libera.
Pezta: 166,386 pezta.
Irlandar libra: 0,787564 libra.
Italiar lira: 1936,27 lira.
Luxenburgoar libera: 40,3399 libera.
Herbehereetako florina: 2,20371 florin.
Austriako txelina: 13,7603 txelin.
Portugalko ezkutua: 200,482 ezkutu.
Finlandiako markoa: 5,94573 marko. |