Y�RE G�Y�M� Mardin Savur ve Y�resinde Kad�n, Erkek Giyiminde Motif ve Modeller Y�zy�llar boyunca bir g�rg� kural� olarak giyim, insano�lunun �zerinde inan�lmaz etkisi olan, bizleri keyiflendirdi�i gibi ayr�cal�kl� k�lan bir �zellik olarak s�regelmi�tir. �nsanlar i�in g�zel giyinmek derin bir moral kayna��d�r. Medeniyetin be�i�i say�lan Mezopotamya'n�n kuzeyinde yer alan Mardin, d�nyan�n de�i�en d�zenine ayak uydurabilmi� ve bug�nlere b�nyesinde bar�nd�rd��� gelene�iyle, geli�ime duyarl� olu�uyla gelebilmi�tir. �nsanlar�n giyimine etki eden temel fakt�r hava �artlar� oldu�una g�re, ova ve da� k�lt�r�, karasal iklim s�reci Mardin'deki giyim tarz�n� mevsimlere g�re farkl� k�lm��t�r. Cumhuriyetin ilan�na kadar erkeklerin giydikleri me�lah (giyim) ve ba�lar�na sard�klar� po�u gittik�e azalmakta bunun yerini kasket, �apka, ceket, yelek ve �alvar almaktad�r. K�yl� Kad�n K�yafetleri: Ba� ba�lamas� da� ve ova k�ylerinde, ayr� ayr� ba�lamalar �eklinde g�r�l�r. Da� kesimindekiler, kofi, tar denilen tas bi�imindeki kofinin dik durmas�n� sa�layan tenekeden ve tahtadan yap�lm�� malzeme kullan�rd�. Tar'�n �zerine fes ge�irilir. Fesler de�i�ik tiplerden olu�ur. l. k�sm� �r�kl�d�r. Di�erleri ise sa� ba�� �eklinde siyah �ok s�k say�da iplerin a�a��ya sarkmas� g�r�n�m�ndeki kofi ge�irilir. Ya�l�lar k�sa, gen�ler ise uzun �a�akl� ibri�im kullan�r. Sa�lara kabube, zi�ene (tavuk ve civcivler) �eklindeki alt�n tak�lara y�redeki inan��a g�re a��rl�k verilmesi, ba� a�r�s�n� engellemesi nedeniyle kullan�l�r. Sa��n �r�ld�kten sonra u� kesimine tak�l�r. Ova kesiminde kullan�lan ba� ba�lama �ekli; Renkli po�u olu�u ile ayr�l�r. Kad�nlar evlendikten sonra ba�lar�na b�rman veya �ifondan yap�lan beyaz renkteki k�tteni e�arp yerine kullan�lmaktad�r. Bu ba�lama �eklini b�t�nleyen �nemli bir �zellikle tamamlay�c� fonksiyondaki tak�lard�r. Aln� ve kulaklar� s�sleyen alt�n g�m�� veya penes ad� verilen liralar kullan�l�r. Bu liralar kadife veya ketenden yap�lm�� zemin �zerine dikilir. Ayr�ca sa� �r�klerine 1 cm. kal�nl���nda, 1 m. boyunda siyah �eritler tak�l�r.( Kabube ve zi�an �eritlerin ucuna dikilir.) Kad�n Giysileri: Fistan: B�t�n k�ylerde kad�nlar�n karakteristik giyim tarz�n�n �nemli bir par�as�d�r. Renk olarak beyaz veya krem renklidir. Model olarak: Yuvarlak yaka, 20 cm'lik bir y�rtma� ve ayak bileklerine kadar uzanan d�z kesimden olu�ur. �zerinde, g�m��-alt�n ince telleri veya renkli nak�� iplikleriyle �e�itli desenler i�lenebilir. Z�bun: �� g�mle�in �zerine giyilen elbisedir. Helezonik bir tak�m �ekillerle alt�n, g�m�� ve inci ile i�lenebilir. D�z ve y�rtma�l� olmak �zere ikiye ayr�l�r. El i�i dokuma tekni�iyle yap�lan kuma�lar: Hame, b�r�mcek, ipek, s�rmal� ipek, ipek kadife, keten kadife t�r�ndedir. D�z elbise: Yuvarlak yaka, 20 cm'lik bir y�rtma� ve ayak bileklerine kadar uzanan d�z kesimden olu�ur. Y�rtma�l� elbise (�� etek): D�z elbiseden �n taraf� yakadan itibaren a�a��ya kadar a��k, yan taraflar�n belden a�a��ya kadar y�rtma�l� olu�u �zelli�iyle ayr�l�r. �orap: ��lemeli ve i�lemesiz olmak �zere ikiye ayr�l�r. Diz alt�na kadar el eme�iyle y�nden �r�l�r. �ar�k: Deriden yap�lan ucu sivri ve yine deriden ba�c�klar� olan bir �e�it ayakkab�d�r. Kundura: Deriden yap�lan d�z ba�c�ks�z, genellikle 3 cm y�kseklikte bir topu�a sahip muhtelif renkleri olan bir �e�it ayakkab�d�r. Gen�ler genellikle k�rm�z� ve beyaz renklisini tercih ederken, ya�l�lar kahverengi veya siyah renklisini kullan�rlar. K�pkap (Takunya): Tahtadan yap�lan �zeri g�m�� telkari i�lemeli, sade veya alt�n-inci i�lemeli t�rleri bulunan rahat bir ayakkab� modelidir. Genellikle yeni evli kad�nlar�n hamamda giydikleri bir ayakkab�d�r. Kala� kundura: Kad�nlar�n �zel g�nlerde giydikleri bir ayakkab� t�r�d�r. Para kesesi: Kadife kuma�tan, hame veya k�ttenden yap�lan para muhafaza kesesidir. Marhame (Mendil): U�lar� i�ne oyal� ve �st� nak��l�, kemere tak�lan b�y�k mendildir. D���n ve bayramlarda; simli, alt�n, g�m�� tel i�lemeli mendiller kullan�l�r. Mendil genelde ipek, �ifon veya keton ( ince keten) kuma��ndan yap�l�r. S�driye (�nl�k): Kad�nlar�n i� yaparken belden a�a�� takt�klar�, elbiselerini koruyan bir �e�it �nl�kt�r. S�k dokunur, i�lemeleri olanlar� da vard�r. (��lemeli olanlar gelinler i�indir.) Fota: Hamam �rt�s�: Kad�nlar�n hamama giderken g���s hizas�ndan itibaren v�cutlar�na sard�klar� kuma�t�r. Hame ve ipekten yap�l�r. (�pek olan�n� gelinler kullan�r.) Don: Bol pa�al� ayak bileklerinde b�zg� olan, tek d��meli bir i� giyimdir. Kesinlikle g�r�lmez. Ku�ak: Buna u�kur da denir. Lastik vazifesi yapar. Donun beline ge�irilir. �ki ucunda i�lemeler vard�r. Kad�n Ziynet E�yalar� Mardin halk� ziynet e�yalar�n�n giyimi tamamlay�c� aksesuar olarak g�rd�klerinden her giysiyi tamamlayacak ziynet tak�s� kullan�l�r. Genellikle set olay� �ok yayg�nd�r. Set denildi�i zaman kolye bilezik, y�z�k, halhal ve hizma anlam�ndad�r. Alt�n: Be�i birlik: Be� alt�n�n birle�ik bir fig�r olu�umu G�ne�, Y�rek, Ha�, Kur'an-� Kerim, Marc�rcis modelli kolyeler y�reye ait alt�n kordonla birle�tirilerek boyna tak�l�r. Bilezik: (Sannare), Has�r bilezik Mercimek, ki�ni� modelli kolye, yakut, firuzan, z�mr�t ve incili ta�larla yap�lan kolyeler G���s i�neleri (Bro�), ta�, d��me, h�zma, halhal... Kordon: 1-3 m. boyunda zincir i�i olan y�remizin temel tak�s�d�r. Hal hal, man�et d��mesi, kuyu zincirli modelli bilezik, kemer, tarak... Erkek Giysi T�rleri: Erkek Ba�l�klar�: Kofi, po�u, fes po�u, fes ve po�u olmak �zere d�rt t�rl�d�r. Po�unun sar�ld��� ba�l�k kuma�tan yap�lm�� fes veya deve t�y�, tiftikten yap�lm�� k�lah olabilir. Bazen de camadan� denilen egal ba�lar�na tak�l�r. Po�u, beyaz renkli olup u�lar� gergefle i�lenmi� kare �eklinde bir �rt�d�r. Fes: Koyu k�rm�z� renkte olup, arkadan p�sk�ll�d�r. Etraf� biyelidir. P�sk�ls�z olan t�r� de vard�r. Dergi-K�ras: Erkeklerin alttan ve �stten giydikleri giysi beyaz renkte dokuduklar� k�tandan yap�l�r. Dergi �alvar�n ayn�s�d�r. K�ras: Dizlerden 3-4 parmak kadar sarkan ayn� k�tandan yap�lan entaridir. Buna Zubun'da denir. Kol u�lar�nda pur�ikleri vard�r. S�f�r yaka ve tek d��melidir. �zerine siyah i�lemeli yelek giyilir. K���n ise Ha�o denilen pamuktan yap�lm�� diki�leri baklava dilimi modelli olan bir t�r ceket giyilir. Halen giysi olarak kullan�lmaktad�r. �alvar yelek: Eskiden y�re insan�n�n tezgahlarda �rettikleri y�nden ve ke�i k�ll�ndan yapt�klar� giysilerdir. G�n�m�zde ise fabrikalarda �retilen gabardin kuma�tan yap�lan �alvar ayak bile�inden diz kapa��na kadar dar ve fermuarl� �st k�sm� geni� ve �st� �ebken yelek ve i�inde hamiden yap�lm�� �izgili kuma� veya d�z beyaz pamuklu keten kuma�, hakim yakal� g�mlek giyilir. �zeri �st �ste birka� kez sar�lm�� ku�akla tutturulur. Ku�a��n aras�na kabuklu olan me�in ta��y�c�lar� s�k��t�r�l�r. Ku�a��n sol taraf�na mendil yerle�tirilir. Entari-Aba-Mintan: Gri veya haki renkte k�tandan yap�lan entari, �n� a��k ayak u�lar�na gelecek boydad�r. G�mlekler hame veya k�ttan kuma�tand�r. Renk olarak beyaz, mor renk veya �izgili modelde se�ilir. Hakim yakal�, kollar d��mesizdir. Man�etli olan� da vard�r. Aba ayaklara kadar uzundur. Yar�m aba (�eket boyu) ke�eden yap�l�r. Mintan, �ekete benzer. U�kur: Patiskadan ya da yapa��ndan dokunarak �alvara tak�larak lastik g�revini yapar. Ku�ak: �bri�imden dokunarak yap�l�r, 2-3 m. uzunlu�undad�r. Bele dolan�r, 30-40 cm geni�li�indedir. Beyaz veya k�rm�z� renktedir. Palto: Gocuk ad� da verilir. ��i genellikle t�yl�d�r. Renk olarak haki ve gri tercih edilir. Para kesesi: Me�inden ya da ketenden yap�l�r. A�z�ndan bir k�nnap ip ge�irilerek b�z�l�r. Me�inden olanlar a�z�na ��t p�t dikilir. Mendil: D�rt k��esi telle yahut klabdanla i�lenir. Beyaz renklidir, ekoseli olanlar�n da vard�r. �orap: ��lemeli ve i�lemesiz olarak ikiye ayr�l�r. Diz alt�na kadar el eme�iyle y�nden veya yapa��ndan �r�l�r. �ar�k: Deriden yap�lan ucu sivri ve yine deriden ba�c�klar� olan bir �e�it ayakkab�d�r. Mes: Tek kat deriden yap�lan ve k���n d�z model lastik ayakkab�n�n i�ine giyilir. Siyah renk se�ilir. Kundura: Deriden yap�lm�� d�z ba�c�ks�z genellikle 2 cm. y�kseklikte bir topu�a sahip muhtelif renkleri olan bir �e�it ayakkab�d�r. Erkek Ziynet E�yalar�: Saat, k�stek ba�ta gelir. K�stek genellikle g�m�� olup, tahminen 50 cm. boyunda 5-6 kat zincirden olu�ur. Saatler kapakl� ve anahtarl�d�r. Saat anahtar� k�ste�e ba�l� olarak yelek cebinin yan�nda sallan�r. Saatin ipekli kuma�tan yap�lm�� ve �zeri motifli bir de kab� bulunur. Saat kab�n�n a�z�nda ba� olmaz. Saat kab�na benzer para keseleri de vard�r. Bunun a�z� ba�l�d�r. ��erisine bozuk para konur ve ku�ak aras�nda saklan�r. Bunlardan ba�ka kama ve han�erler de ku�ak aras�nda ta��n�r. Kamalar daha narin ve k���kt�r. Han�erler ise daha b�y�k olup iki k�sma ayr�l�r: 1-Ku�ak han�eri 2-Koltuk alt� han�eri |
 |
 |
 |
| Online Hizmetler |
 |
| Online Virus Tarama |
 |
|
|
|
| Webmasterler i�in |
| ============================================================================================== KONUK DEFTER�N� OKU DEFTERE MESAJ YAZ |
 |
 |
 |
|
|
|
|