İSPANYOL-MAGRİP SANATI


Vizigotlar VIII. yy'da Arapların gelmesi karşısında silindi. Araplar 711'de aşağı yukarı bütün bölgeye yayıldılar ve İspanya'nın her köşesinde, ancak sekiz yüzyıl sonra, 1492'de Gırnata'nın (günümüzde Granada) düşmesinin ardından sönecek olan bir İslam kültürü (yalnızca kuzeydoğu ve kuzey batıda Asturias, Navarra gibi hristiyan prenslikleri dışında) yerleşti, Emeviler, ardındanda Berberi Murabıt ve Muvuhhid sülaleleri döneminde, başlıca özelliklrine eşsiz güzellikteki dinsel yapılarda ve saraylarda raslanan İspanyol-Magrip sanatı gelişti. Bu dönemde gerçekleştirilmiş olan baş yapıtlar, Cordoba'daki (Kurtuba) büyük camii (VIII.-X. yy) ve Alkazar (saray) ile Sevilla'daki Giralda, Granada'daki (Gırnata) El-Hamra'dır.

İslam egemenliği altına giren Hristiyan eyaletlerinde dinsel ve dindışı geleneklerin korunması, Roman-Gotik temel üstünde Cordoba süleme ögeleri teşıyan karma bir sanatın yaratılmasına neden oldu. XI.yy'da İslam egemenliği altındaki (Mustaribler) Hristiyanların kuzeye doğru çekilmesiyle Leon'da, Castilla Vieja'da, Aragon'da ve Katalonya'da pek çok kilise bu karma üslupla yapıldı. Benzeri bir olguda Arap egemenliğinin sona ermesinin ardından Hristiyan egemenliği altında yaşayan Magripler arasında görüldü. çeşitli etkilerin birbirine karışması sonucunda bu kez İslam ögelerinin ağır bastığı bir üzlup oluştu.


ROMAN VE GOTİK SANATI

Roman sanatı İspanya'ya XI. ve XII.yy'larda girdi. Santiago de Compostela ve Jaca katedralerinin mimarisinde, aynı dönemde heykelcilik alanında daha da etkili olan Fransız sanatının (güney ve güneydoğu) etkisi görülür. Zamora'da, Tarragona'da, Avila'da, vb. gotik üslubunun ilk ögeleri XII. yy. ortalarına doğru belirmeye başladı (Leon Katedrali).


İSPANYOL BAROK SANATI

Plateresco üslubu XV.yy'ın ikinci yarısından XVI.yy. başlarına kadarki kilise heykelciliğinde ortaya çıkıp, yapıların süslemesini uzun süre ve derinlemesine etkiledi. Buna karşılık, mimarlıkta ilk barok tepki, İtalyan beğenisine karşı uan Gomez de Mora'dan (1580'e doğru-1648) geldi.XVII.yy'da barok sanat İspanya'da Leonardo Figueroa, Francisco Huartado, vb. ile kendine özgü bir nitelik kazandı; Jose Churriguera (1665-1725) ve kardeşleri, yoğunluğunun doruğuna uluştırdıkları bu unlayışa kendi adlarını vererek tümüyle İspanyollara özgü bağımsız bir üslup olduğunu kanıtladılar.


Bkz. İslam Sanatı

Hosted by www.Geocities.ws

1