MANUEL BUCETA VILLAR
Aínda que nas biografías
que sobre Manuel Buceta del Villar existen, se indica que naceu o
15 de abril de 1808, o certo é que naceu un ano antes no lugar
do Outeiro (Portas), tal como consta na súa partida bautismal,
sendo fillo natural de María Buceta del Villar.
Moi poucos como Manuel Buceta atoparán máis duros obstáculos
na súa traxectoria, dado a humilde orixe do seu berce. Como
cabo primeiro ingresou nas chamadas Milicias Populares, participando
nas Guerras Carlistas como sarxento primeiro, destacándose
desde un principio polo seu talante liberal.
A Revolución de 1846 colle a Buceta desempeñando o cargo
de comandante da Garda Civil, entrevistándose en Pontevedra
co Infante de España Don Henrique María de Borbón.
Da capital do Lérez, e en compañía do xeneral
Solís, saíu Buceta con dirección a A Coruña,
formando parte da primeira división, integrada polos rexementos
provinciais de Xixón e Segovia, un batallón de Infantería
de Zamora, unha compañía de "Guías de la
Liberdade", 120 carabineiros, 20 cabalos e dúas pezas
de artillería.
O levantamento liberal que tan profundo respaldo atopou en Galicia,
non conseguiu sen embargo, a súa consolidación. Falaban
as armas, non a razón, e a pesar da tenaz resistencia dos seguidores
de Solís e de Buceta, o tráxico epílogo de Carral
desfixo a gran esperanza dos pobos libres de España.
Solís foi fusilado o 26 de abril,
e Buceta fuxiu disfrazado de muller, refuxiándose en Portugal.
Ó ano seguinte, calmadas en parte as turbias augas do espectro
político español, vemos de novo a Buceta en Madrid participando
nos movementos liberais e populares da capital de España.
É detido o militar galego, tendo de novo que coller o camiño
do exilio, ata que no año 1850 é amnistiado, retornando
de novo ó servicio activo.
Ten una parte moi activa no Pronunciamento militar de xullo do ano
1854, o cal determinou o triunfo do Partido Progresista e o regreso
de Espartero a España. Buceta é nomeado coronel, sendo
destinado a desempeñar o cargo de Gobernador Militar da praza
de Melilla. De novo as armas. Agora é en África onde
o coronel Buceta logra importantes laudos combatendo ós rifeños,
que o coñecían polo mote de "Farruco".
Ascende a brigadier, e ata 1857 permanece como Gobernador de Melilla,
loitando ó lado do xeneral O'Donnell. Posteriormente pasa a
Cuba, sendo nomeado Gobernador de Samaná na Illa de Santo Domingo,
onde realizou unha moi importante labor entre a poboación indíxena.
Alí fundou a poboación denominada "Flechas de Colón",
contribuíndo á pacificación da provincia de Santiago
de los Caballeros que estaba insurreccionada, desempeñando
máis tarde o posto de Segundo Cabo da Capitanía Xeral
de Santo Domingo.
En 1866 regresa a Madrid, e ó producirse o levantamento de
1868, Buceta está encarcerado en Peñíscola. Unha
vez posto en liberdade é novamente destinado a Cuba, participando
en varios feitos de armas, para posteriormente ser nomeado Gobernador
militar de Málaga.
Cando se atopaba destinado en Xirona en 1873, foi arrestado polo Capitán
xeneral de Cataluña, e posto en liberdade a comezos do ano
seguinte.
En 1879 estando de comandante xeneral do Campo de Xibraltar é
destinado á escala de reserva. Tres veces foi proposto para
Tenente xeneral, pero dada a perseveranza e ardor con que sempre mantiña
os seus ideais liberais, foi rexeitado o seu nome. Manuel Buceta del
Villar falecería en Málaga, lonxe da súa Galicia
natal, o 3 de febreiro de 1882.
(Revista nº1)